Πρόταση Εθνικού Ενεργειακού Σχεδιασμού

Όλα τα αναπτυγμένα κράτη του κόσμου διαθέτουν κυλιόμενο πρόγραμμα Μακροχρόνιου Ενεργειακού Σχεδιασμού που σχεδιάζεται από αρμόδιο Ενεργειακό Συμβούλιο, εξειδικεύεται με συγκεκριμένο πρόγραμμα και  υλοποιείται ως εθνική στρατηγική ενέργειας. Ανάλογη πρακτική υλοποιεί και η χώρα μας  με ευθύνη του ΥΠΕΝ, ενώ αντίστοιχη πρακτική εφαρμόζεται και στην Ε.Ε με ευθύνη της Επιτροπής, η οποία διαμορφώνει ένα στρατηγικό σχέδιο με επεξεργασμένες κατευθυντήριες γραμμές , εντός  συγκεκριμένου «ενεργειακού πακέτου», με αιχμή την κλιματική αλλαγή το οποίο υλοποιείται, από κοινού, από τα κράτη – μέλη

Οι κύριοι  στρατηγικοί στόχοι της Ένωσης σήμερα επικεντρώνονται: 

• Στη διαφοροποίηση των πηγών ενέργειας για την ασφάλεια του εφοδιασμού της Ευρώπης.

• Στην υλοποίηση της ευρωπαϊκής ενεργειακής πορείας προς το 2050   με τη μείωση των εκπομπών των καυσαερίων.

• Στην αύξηση της διαθεσιμότητας ενέργειας.

• Στην απανθρακοποίηση του ενεργειακού μείγματος.

• Στη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης και της εξοικονόμησης ενέργειας.

• Στην αύξηση του ποσοστού διείσδυσης των εναλλακτικών πηγών με αιχμή τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ).

• Στη διασυνοριακή σύνδεση των δικτύων, την ολοκλήρωση του ενιαίου διασυνδεδεμένου ευρωπαϊκού δικτύου και της εσωτερικής ενεργειακής αγοράς ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου που φιλοδοξεί να ολοκληρωθεί στις αρχές του 2018.

• Στην αναβάθμιση των δικτύων διανομής σε ευφυή δίκτυα για τη σύνδεση της κεντρικής και αποκεντρωμένης παραγωγής ενέργειας και τη συμμετοχή των καταναλωτών-παραγωγών

Ορίζεται ότι το 2050 θα επιτευχθούν οι στρατηγικοί στόχοι της Ευρώπης  με αύξηση της διείσδυσης των ΑΠΕ τουλάχιστον στο 55% της ακαθάριστης τελικής κατανάλωσης ενέργειας, με μεγιστοποίηση της διείσδυσης (στο 95-100% της μείωσης του CO₂ στην ηλεκτροπαραγωγή) με δραστική μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος από την ενέργεια.

Οι προκλήσεις για την Εθνική ενεργειακή πολιτική ταυτίζονται με εκείνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όμως η Ελλάδα συμφώνα με το άρθρο 194 των Συνθηκών (ΣΛΕΕ) έχει την ευθύνη για την άσκηση της ενεργειακής πολιτικής που επιβάλλουν οι ανάγκες και οι ιδιαιτερότητες της χώρας μας που είναι:

• Η ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού και η διαφοροποίηση των πηγών ενέργειας.

• Η αξιοποίηση των εγχώριων ενεργειακών πόρων λιγνίτη και των εναλλακτικών πηγών και βιοκαυσίμων,  με αιχμή όμως τις ΑΠΕ που πρέπει να ενσωματωθούν στο σύστημα, με την αποδοτική και όχι σπάταλη αξιοποίηση του φυσικού αερίου με την άμεση καύση του στη βιομηχανία και τα νοικοκυριά

• Η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής σύμφωνα με τους στόχους το COP21.

• Η προστασία του περιβάλλοντος.

• Η βιώσιμη ανάπτυξη.

• Η προστασία του καταναλωτή και η πρόσβασή του σε φτηνή και αειφόρο  ενέργεια

• Η λειτουργία της εσωτερικής αγοράς ενέργειας με όρους υγιούς ανταγωνισμού

• Οι προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει η χώρα κατά το μακροπρόθεσμο σχεδιασμό της ενεργειακής πολιτικής της μεγεθύνονται, αν συνυπολογιστούν, οι επιπτώσεις της διαρκούς δημοσιονομικής  προσαρμογής, της παρατεταμένης ύφεσης, της από-ανάπτυξης και των δεσμεύσεων που επωμίζεται από την επιβαλλόμενη δανειακή πολιτική.

• Οι δυσκολίες  που αντιμετωπίζει  με τους δεσμευτικούς ενεργειακούς στόχους, που έχουν συμφωνηθεί σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης για την κλιματική αλλαγή. Με τον ήδη διαμορφωμένο ενεργειακό χάρτη πορείας προς το 2020 έως το 2050,  με τη διείσδυση των ΑΠΕ, τη μείωση των εκπομπών των αερίων του φαινομένου του θερμοκηπίου, και την απαλλαγή της ηλεκτροπαραγωγής από ανθρακούχες εκπομπές CO₂  που, θα συμβαδίζoυν με την επιβάρυνσή του κόστους παραγωγής που θα συνοδεύει αναγκαστικά το παραγωγικό αποτέλεσμα των λιγνιτικών μονάδων, μετά την παύση της δωρεάν διανομής δικαιωμάτων εκπομπών (από το 2013). 
Με βάση τις προαναφερθείσες παραδοχές προδιαγράφονται στόχοι προς υλοποίηση ως εξής:
1. Μείωση των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου στο 60-70% μέχρι το 2050
2. Παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στο 85-100% από ΑΠΕ, με τη χρήση όλων των τεχνολογικών εφαρμογών.
3. Διείδυση των ΑΠΕ το 2050 στο 60-70%.
4.Σταθεροποίηση του επιπέδου κατανάλωσης ενέργειας με τη λήψη μέτρων εκοικονόμησης και αποδοτικότητας.
5. Σχετική αύξηση της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας  στην ηλεκτροκίνηση, στις μεταφορές και αναβάθμιση της παραγωγής θέρμανσης με τη χρήση αντλιών θερμότητας στο κτιριακό απόθεμα και στον τριτογενή τομέα.
6. Σημαντική μείωση της κατανάλωσης πετρελαίου με μηδενισμό της κατανάλωσης  στις νησιωτικές περιοχές για ηλεκτρισμό και θέρμανση. 
7. Αύξηση της παραγωγής των βιοκαυσίμων τρίτης γεννιάς στις μεταφορές στο επίπεδο του 30% -35% μέχρι το 2050.
8. Κάλυψη του μεριδίου μεταφορών μικρών επιβατικών αυτοκινήτων με ηλεκτρισμό και σημαντική βελτίωση του ποσοστού των μεταφορών σταθερής τροχιάς με ηλεκτρισμό μέχρι το 2050.
9. Σημαντική βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης  στο κτιριακό απόθεμα, στις μεταφορές  και στη θέρμανση-ψύξη και προώθηση της μεγίστης διείσδυσης  των ΑΠΕ μέσω αποκεντρωμένων παραγωγικών δραστηριοτήτων ενέργειας  μέχρι τα μεμονωμένα  κτίρα, βιοτεχνίες και εργαστάσια.
10. Ανάπτυξη της αποκεντρωμένης ενεργειακής παραγωγής και των ευφυών δικτύων που πρέπει να τη συνοδεύουν, για τη διασφάλιση της μέγιστης ενεργειακής απόδοσης. Επιπροσθέρως θα προωθηθούν:        

• Ανατρεπτικές προσαρμογές στην εγχώρια  ενεργειακή αγορά για την εφαρμογή, από το θέρος του 2017, των  κριτηρίων  του Μοντέλου Στόχου (Target model) της αναδυόμενης Ευρωπαϊκής Ενεργειακής Αγοράς Ενέργειας.

Σύμφωνα και με τη διακηρυγμένη ενεργειακή πολιτική της Κυβέρνησης, θα συσταθεί στο άμεσο μέλλον Συμβούλιο Εθνικής Ενεργειακής Πολιτικώς (ΣΕΕΠ) και θα αναδιαρθρωθούν οι θεσμικές λειτουργίες του ΥΠΕΝ, προκειμένου να υποστηριχθεί  πιο αποτελεσματικά το ήδη σημαντικό έργο, στρατηγικού χαρακτήρα, που έχει εκπονηθεί και δρομολογηθεί με επιτυχία από το Υπουργείο Ενέργειας και Περιβάλλοντος.

Πιο συγκεκριμένα:

√  Θα συσταθεί Ομάδα Εργασίας υψηλού επιπέδου αποτελούμενη από εκπροσώπους των θεσμών που εποπτεύει το ΥΠΕΝ, προκειμένου να βαθύνουν και να συγκεκριμενοποιηθούν επεξεργασίες,  προτάσεις  και εισηγήσεις  νομοθετικού χαρακτήρα που αφορούν στην  προώθηση και υλοποίηση των προαναφερθέντων στρατηγικών στόχων και προκλήσεων, καθώς και των αναζητήσεων και των κατευθύνσεων που θα εκπέμπονται από το Εθνικό Συμβούλιο Ενέργειας.

√ Θα συγκροτηθεί Φόρουμ Ενέργειας από τους συμμετέχοντες στην Αγορά που θα διαβουλεύονται τις ολοκληρωμένες προτάσεις της Ομάδας Εργασίας στο πλαίσιο των ενεργειακών στόχων και κατευθύνσεων που θα εκπέμπονται από το Εθνικό Συμβούλιο Ενέργειας και θα προωθούνται για διάλογο και ολοκλήρωσή τους μετά  από διαβούλευση και επεξεργασία.

√ Θα διευκολυνθούν Κοινωνικές Συμβολές, ενδιαφερομένων ιδιωτών, ομάδων και κοινωνικών φορέων και συλλογικοτήτων που ενδιαφέρονται και συμμετέχουν ή επιθυμούν να συμβάλλουν στην προσπάθεια συγκρότησης Μακροχρόνιου Ενεργειακού Σχεδιασμού, μέσω επεξεργασιών, προτάσεων και σχεδίων, που θα υποβάλλονται στην Ομάδα Εργασίας και στο Φόρουμ Ενέργειας τα οποία  θα βρίσκονται σε διαρκή επικοινωνία και ανταλλαγή απόψεων,  προς όφελος της ενεργειακής υποδομής της Εθνικής Οικονομίας, της παραγωγικής συγκρότησης, της κοινωνικής ανάπτυξης και της ευημερίας της χώρας.