Τρίτη 13 Ιανουαρίου 2015

Η Ευρώπη είναι σε κρίσιμο σταυροδρόμι

Η Ελλάδα κινείται στους ρυθμούς της επικείμενης εκλογικής αναμέτρησης. Τα δύο μεγάλα κόμματα ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ συγκρούονται σε συνθήκες ακραίας πόλωσης, με δύο εκ διαμέτρου αντίθετες προτάσεις διεξόδου. Αξίζει όμως να υπερβεί κανείς  τις κοκορομαχίες και τις κινδυνολογίες που αντικειμενικά συνοδεύουν, κατά παράδοση, κρίσιμες εκλογικές αναμετρήσεις στη χώρα μας, όπως η σημερινή και να αναλύσει νηφάλια τις κυοφορούμενες εξελίξεις,  πέραν και πάνω από το σκηνικό της πόλωσης ώστε να διαλυθούν συγχύσεις και ανασφάλειες που ταλανίζουν το εκλογικό σώμα.
•Ο ΣΥΡΙΖΑ και όχι μόνον αυτός, εκτιμάει ότι μια εκλογική επιτυχία του, πέραν από τη σχετική αβεβαιότητα που αντικειμενικά θα προκαλέσει, λόγω της αλλαγής του πολιτικού σκηνικού, η Ευρώπη θα επηρεαστεί από το αποτέλεσμα των εκλογών. Για αυτό ζητάει αυτοδυναμία, προκειμένου να επιτύχει μετά τις εκλογές, τη καλύτερη δυνατή διαπραγμάτευση του χρέους, εντός της ευρωζώνης, αφού κατά το ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι βιώσιμο και πρέπει να αναδιαρθρωθεί στο μεγαλύτερο μέρος του.
•Η ΝΔ, εκτιμάει ότι η πολιτική πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ, σε σχέση με το χρέος και το πρόγραμμά του είναι επικίνδυνη και  ζητάει να ακολουθήσουμε ως χώρα, τους κανόνες προσαρμογής που ζητούν οι Ευρωπαίοι εταίροι μας. Να παραμείνει δηλαδή  η χώρα υπό επιτήρηση, με ένα  νέο είδος  «ελαφρότερης» μορφής στήριξη και να προσπαθήσει με τους νέους όρους στους οποίους εμπεριέχονται και νέα μέτρα λιτότητας, να αντιμετωπίσει από καλύτερες θέσεις το χρέος, ανεξάρτητα αν οι εταίροι συμβάλλουν ή όχι στην ελάφρυνσή του, αφού θεωρεί το χρέος βιώσιμο.

√ Τα δύο κόμματα διαπιστώνουν επομένως, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, ότι το πρόβλημα της Ελλάδας δεν μπορεί να επιλυθεί σε εθνικό επίπεδο και  μεταθέτουν τη λύση στο επίπεδο της ευρωζώνης. Ο μεν ΣΥΡΙΖΑ ζητώντας νέα διαπραγμάτευση, η δε ΝΔ επιμένοντας στην ίδια πολιτική, η οποία με τις θυσίες του ελληνικού λαού έφερε  αποτελέσματα. Από εκεί πηγάζει το ευρωπαϊκό και διεθνές ενδιαφέρον για τις ελληνικές εκλογές της 25ης Ιανουαρίου.
Οι τακτικές δηλαδή και των δύο κομμάτων τελικώς παραμερίζουν τις πραγματικές αιτίες της κρίσης, που δεν έχουν αποσαφηνιστεί και ούτε πρόκειται να ξεκαθαρίσουν μέχρι τις εκλογές, αφού ξεκίνησε η εκλογική αναμέτρηση η οποία θολώνει ακόμη περισσότερο το ελληνικό πρόβλημα και προκαλεί επί πλέον συγχύσεις στους Έλληνες πολίτες

Το πραγματικό πρόβλημα
Σοβαροί αναλυτές που παρακολουθούν τις εξελίξεις (πρόσφατα ο Joseph Stiglitz και ο Paul Grugman) διαπιστώνουν ότι οι ελληνικές εκλογές παρά το διεθνές ενδιαφέρον δεν αποτελούν κανένα είδος πολύ σημαντικού προβλήματος στην Ευρώπη. Αν η Ευρώπη για παράδειγμα ήταν μια ολοκληρωμένη θεσμικά Ένωση, θα ήταν πολύ εύκολο να λυθεί η ελληνική κρίση. Η Ευρώπη μπορεί να πέτυχε τη δημιουργία κοινού νομίσματος αλλά ποτέ δεν θεσμοθέτησε  κοινή νομισματική πολιτική, ούτε απέκτησε πραγματική κεντρική τράπεζα που να αποτελεί δανειστή ύστατης ανάγκης (lender of last resort). Προσφάτως το ΔΕΕ αποφάνθηκε ότι η Ε.Ε υπό προϋποθέσεις μπορεί να αγοράσει κρατικά ομόλογα  κρατών μελων της (ΟΜΤ) που βρίσκονται σε συνθήκες νομισματικών δυσκολιών.  Παράδειγμα κατά τη διάρκεια της κρίσης του 2008, η πτώχευση της πολιτείας της Καλιφόρνια των ΗΠΑ δεν προκάλεσε κανένα «πιστωτικό γεγονός» ούτε οδήγησε την Ομοσπονδιακή κυβέρνηση των ΗΠΑ σε αδιέξοδο και διαφωνίες. Το χρέος της πολιτείας καλύφθηκε με τη ρύθμισή  του  μέσω της Ομοσπονδιακής κυβέρνησης.
Το ίδιο ακριβώς θα μπορούσε να συμβεί και στην περίπτωση της κρίσης της Ελλάδας, η οποιασδήποτε άλλης ελλειμματικής χώρας. Η Ευρωζώνη θα αναλάμβανε την εγγύηση του ελληνικού χρέους, το οποίο αντιστοιχεί σε ασήμαντο ποσοστό του ΑΕΠ, η Ελλάδα θα υποχρεωνόταν σε ένα πρόγραμμα λιτότητας, για να μειώσει τα δίδυμα ελλείμματα,  του προϋπολογισμού της και του εξωτερικού ισοζυγίου πληρωμών, που προκλήθηκαν με δική της ευθύνη, και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) θα εφάρμοζε πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης QE (quantitative easing) για να τονώσει την ευρωπαϊκή οικονομία. Όμως η Ε.Ε δεν μπορεί να πάρει αυτά τα μέτρα εύκολα, λόγω της θεσμικής ανεπάρκειας της ενωσιακής αρχιτεκτονικής. Για αυτό άλλωστε η κρίση χρέους ξέσπασε στην ευρωζώνη και όχι στις ΗΠΑ ή την Ιαπωνία.
Άρα πίσω από την ελληνική περίπτωση κρύβεται έντεχνα από την άρχουσα ευρωπαϊκή ελίτ η κρίση του ευρώ. Η επίλυση του ελληνικού προβλήματος δεν μπορεί τελικά να λυθεί με μια διαπραγμάτευση μεταξύ τρόικας και της ελληνικής κυβέρνησης, ούτε καν από μία ευρωπαϊκή διάσκεψη αποκλειστικά για τη διευθέτηση των χρεών των χωρών της ευρωπαϊκής περιφέρειας,  αν δεν επιλυθεί προηγουμένως το θεσμικό έλλειμμα της Ε.Ε. και το χάσμα ανάπτυξης που τη χωρίζει στα δύο.
Όσο η Ευρωζώνη συνεχίζει να κινείται με τη θεωρία των μικρών βημάτων και να αλλάζει με αργούς ρυθμούς, που υπολείπονται των διεθνών οικονομικών εξελίξεων και συντηρούν την Ευρώπη των πολλών ταχυτήτων, το πρόβλημα της κρίσης θα ανατροφοδοτείται. Από μόνος του ο κ Ντράγκι και η ΕΚΤ με τις διακηρύξεις τους και τις αντισυμβατικές ενέργειές τους, δεν μπορούν να λύσουν το πρόβλημα της ευρωζώνης. Βεβαίως η ποσοτική χαλάρωση μπορεί να βοηθήσει την ευρωπαϊκή οικονομία με περισσότερη ρευστότητα στην αγορά και χαμηλότερη απόδοση των κρατικών χρεών των υπερχρεωμένων κρατών, όμως δεν μπορεί να επιλύσει τα δομικά προβλήματα της Ένωσης. Στήν Ευρώπη σήμερα οι πιστωτικοί οργανισμοί δεν στερούνται ρευστότητας, το πρόβλημά τους είναι ότι οι επιχειρήσεις δεν ζητούν δάνεια και ο αποπληθωρισμός που τροφοδοτεί  τη στασιμότητα. Ο δρόμος για το μέλλον της Ευρώπης είναι το πρόβλημα, που δεν είναι καθόλου εύκολος και όχι το χρέος της Ελλάδας. Εγγύηση εναλλακτική μπορεί να αποτελέσουν οι  τέσσερεις σημαντικές για το μέλλον της ενώσεις, αν υλοποιηθούν. Η τραπεζική, η δημοσιονομική, η οικονομική και η κορυφαία πολιτική ένωση. Τότε και μόνον τότε, η Ε.Ε θα βρει το δρόμο της στο ασταθές και  ταχέως μεταβαλλόμενο διεθνές  οικονομικό και γεωστρατηγικό περιβάλλον, με ανάπτυξη, συνοχή, ευημερία, ειρήνη και ασφάλεια.
Σήμερα που οι οικονομικές επιπτώσεις δεν είναι ακόμη καταστροφικές, δεν υπάρχει δίλλημα παραμονής ή μη της Ελλάδας στην Ευρωζώνη, ούτε υπάρχει θεσμική δυνατότητα εξόδου χώρας από την ευρωζώνη, όπως άλλωστε δηλώνεται επισήμως. Οι επιθετικές κινήσεις των διεθνών αγορών σε βάρος της Ελλάδας είναι ηλίου φαεινότερο ότι υποκινούνται και αναπαράγουν το "στίγμα" της ανίκανης χώρας. Οι υπόλοιπες ελλειμματικές χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας, δανείζονται σήμερα με επιτόκια ύψους ανάλογου με εκείνα της προ κρίσης περιόδου. Άλλωστε ο ΣΥΡΙΖΑ διεκδικεί μόνο μείωση του χρέους και νέα συμφωνία για τη διάσωση της ελληνικής οικονομίας με διαπραγμάτευση και δεν επιδιώκει να οδηγήσει την Ελλάδα εκτός ευρωζώνης.
Επομένως οι Έλληνες μπορούν να ψηφίσουν με γνώση και  ασφάλεια την απαλλαγή τους από το φαύλο και ανίκανο πολιτικό προσωπικό του πάλλε ποτέ ισχυρού και σήμερα αδιέξοδου δικομματισμού του ΠΑΣΟΚ και της  ΝΔ, που για πολλές δεκαετίες διαχειρίστηκαν την εξουσία και οδήγησαν τη χώρα στα σημερινά αδιέξοδα.   

1 σχόλιο:

  1. Εξαιρετικό γραπτό που θίγει την ουσία του προβλήματος.
    Αναδημοσίευση μέρους:
    http://aftercrisisblog.blogspot.gr/2015/01/blog-post_15.html

    ΑπάντησηΔιαγραφή