Αναδιάρθρωση του Δημόσιου Οπτικοακουστικού τομέα

I.Η κατάσταση του οπτικοακουστικού τομέα στην Ε.Ε:

Η απελευθέρωση των ψηφιακών κυμάτων, η πληθωριστική ανάπτυξη των ιδιωτικών ραδιοτηλεοπτικών υπηρεσιών, αλλά κυρίως η πολιτική της Ε.Ε που χαράχθηκε στη Λισαβόνα για να ενσωματωθεί η Ε.Ε στο κυρίαρχο νεοφιλελεύθερο διεθνές αφήγημα και να αναδειχθεί ο ανταγωνισμός, θεμέλιο της πολιτικής της, θόλωσε το ευρωπαϊκό τοπίο και στον οπτικοακουστικό τομέα.

Στην Ε.Ε σήμερα, οι ρυθμοί των εκρηκτικών εφαρμογών της τεχνολογικής  σύγκλισης και της εισαγωγής της ψηφιακής τεχνολογίας, υπερβαίνουν κατά πολύ την πρόνοια για κανονιστικές ρυθμίσεις των εφαρμογών τους, προς όφελος του  δημόσιου συμφέροντος και των καταναλωτών/χρηστών. Η εμπορική πολιτική και ο ανταγωνισμός προέχουν της εποπτικής ρύθμισης, της πολυφωνικής ενημέρωσης του πολιτισμού και της προστασίας της ανθρώπινης αξιοπρέπειας.

Το κοινοτικό δίκαιο κάνει διάκριση μεταξύ «υπηρεσιών οπτικοακουστικής μετάδοσης» και «υπηρεσιών της κοινωνίας της πληροφορίας» που παραμένουν διακριτές για λόγους ελαστικοποίησης των κανονιστικών ρυθμίσεων. Οι πρώτες υπόκεινται στην βασική οδηγία, γνωστή με το όνομα «Οπτικοακουστικά Μέσα χωρίς Σύνορα 2010/13/ΕΚ», και οι δεύτερες,  στην οδηγία-πλαίσιο «κοινό κανονιστικό πλαίσιο για τα δίκτυα και υπηρεσίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών 2002/21/ΕΚ»

Η κανονιστική προσέγγιση συμπληρώνεται  με την οδηγία για «το ηλεκτρονικό εμπόριο 2000/31/ΕΚ».

Το κανονιστικό αυτό πλαίσιο εποπτεύει τους ραδιοτηλεοπτικούς οργανισμούς με βασική αρχή τον εμπορικό ανταγωνισμό και κύρια ευθύνη για την εφαρμογή του δικαίου, της χώρας προέλευσης.

Oι αρχές και η μεθοδολογία του κοινοτικού δικαίου, αξιοποιούνται, δίπλα στην οδηγία, με την αρχή της επικουρικότητας (άρθρο 5 των συνθηκών), για την ανάπτυξη ενός «νομικά ασφαλούς και ευέλικτου κανονιστικού πλαισίου», που υπηρετεί κυρίως τη στόχευση της ανάπτυξης των οπτικοακουστικών επιχειρήσεων της Ένωσης.

Οι αρχές αυτές γραφειοκρατικοποιούνται η κάμπτονται, όταν πρόκειται να προστατεύσουν τα γενικά συμφέροντα της κοινωνίας, όπως την ελευθερία της έκφρασης και την πολυφωνία, το δικαίωμα απάντησης θιγόμενου πολίτη, την προστασία της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και της παιδικής ηλικίας.

Η μετάβαση από αναλογικές σε ψηφιακές  ραδιοτηλεοπτικές εκπομπές (το switchover που έγινε  2012) αποτέλεσε μια επί πλέον σύνθετη διαδικασία, που επηρεάζει σήμερα όλες τις φάσεις της αξιακής αλυσίδας στα οπτικοακουστικά μέσα, τη ρύθμιση, την παραγωγή περιεχομένου, τη μετάδοση και ιδιαιτέρως τη λήψη, με πολιτικό, κοινωνικό και οικονομικό αντίκτυπο

II. Δημόσια Ραδιοτηλεόραση.

√ Θεσμικό πλαίσιο

Εκτός από αυτά που σχεδιάζονται στην Ε.Ε για το μέλλον των ιδιωτικών-εμπορικών οπτικοακουστικών επιχειρήσεων, επανεξετάστηκε στο πλαίσιο του νεοφιλελεύθερου υποδείγματος και ο ρόλος της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης.

Από το 1999, (25/01/1999) το Συμβούλιο των αντιπροσώπων των κυβερνήσεων των κρατών μελών (μαζί και η Ελλάδα), σχετικά με τις δημόσιες ραδιοτηλεοπτικές επιχειρήσεις (ΕΕ C30/1999), επιβεβαίωνε πανηγυρικά ότι οι τηλεοπτικοί οργανισμοί, προκειμένου να εκπληρώσουν την αποστολή τους πρέπει να επωφελούνται από την τεχνολογική πρόοδο. Η συνύπαρξη ιδιωτικών και δημόσιων παρόχων υπηρεσιών οπτικοακουστικών μέσων, αποτελούσε διακριτικό στοιχείο της ευρωπαϊκής αγοράς οπτικοακουστικών μέσων.

Σύμφωνα με το πρωτόκολλο της Συνθήκης του Άμστερνταμ που ενσωματώθηκε στις ενοποιημένες συνθήκες της Ε.Ε, κάθε κράτος μέλος είναι ελεύθερο να προσδιορίσει τη δομή της δημόσιας υπηρεσίας τηλεοπτικών ευρυεκπομπών (Public Broadcasting Service) και να οργανώσει τα καθήκοντά της κατά τρόπο που να εξυπηρετεί το γενικό συμφέρον. Μπορεί επίσης να υποστηρίζει οικονομικά το δημόσιο σύστημα ραδιοτηλεόρασης, αρκεί η χρηματοδότηση να χρησιμοποιείται για την επιδίωξη του στόχου της δημόσιας υπηρεσίας, χωρίς να επηρεάζει τις συνθήκες εμπορίου και τον ανταγωνισμό εντός της Κοινότητας σε βαθμό αντιβαίνοντα στο κοινό συμφέρον.

Σήμερα όμως στην Ε.Ε, μαζί με την αποστολή και το ρόλο της δημόσιας ραδιοτηλεοπτικής υπηρεσίας, εξετάζεται και το σύστημα χρηματοδότησής της, η  διαφάνεια, η περιστολή των δαπανών στα οικονομικά της και ο περιορισμός της στην κατανομή της διαφημιστικής πίτας της αγοράς. Η ένταξη της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης στο νέο ψηφιακό περιβάλλον, απαιτούσε και αυτή σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, μια νέα «ισόρροπη προσέγγιση», νεοφιλελεύθερης έμπνευσης και ευέλικτης ρύθμισης. Μετά το 2001 εκδόθηκαν 20 και πλέον αποφάσεις σχετικά με τη χρηματοδότηση της Δημόσιας Ραδιοτηλεόρασης.

Στην Ελλάδα το θεσμικό πλαίσιο για τη δημόσια ραδιοτηλεόραση, έχει ρυθμιστεί με  δύο ισχυρούς νομικούς πυλώνες, που περιγράφουν και εξασφαλίζουν, με πλήρη σαφήνεια, το ρόλο τους, τη λειτουργία τους  και τη σημασία των δημόσιων Ραδιοτηλεοπτικών Μέσων.

Ο ένας είναι  η δέσμη άρθρων του Συντάγματος της χώρας που ψηφίστηκε από την Ζ’ Αναθεωρητική Βουλή των Ελλήνων με το Ψήφισμα της 6^ης  Απριλίου του 2001.  (Άρθρο  5^Α παραγρ. 1,  άρθρο 15 παραγρ. 2, άρθρο 19 παράγρ. 1, άρθρο  101^α παραγρ. 1)  και ο άλλος πρωτόκολλο Νο 9 της Ευρωπαϊκής Συνθήκης του Άμστερνταμ την οποία έχει εγκρίνει και η Ελλάδα, και ενσωματώθηκε στις ενιαίες συνθήκες, οι αποφάσεις του Συμβουλίου και η οδηγία 2010/13/ΕΚ.

• Με βάση το Ελληνικό Σύνταγμα: Διασφαλίζεται το πλαίσιο της λειτουργίας της Ραδιοτηλεόρασης η υποστήριξη των δημοκρατικών, κοινωνικών, πολιτιστικών και μορφωτικών αναγκών της Ελληνικής κοινωνίας, η διαφύλαξη της ελεύθερης έκφρασης, η πολυμορφία και ο πλουραλισμός στην ενημέρωση.

Παράλληλα, με τις κανονιστικές ρυθμίσεις του κράτους στα δημόσια ραδιοτηλεοπτικά μέσα, αντισταθμίζονται τα ελλείμματα της πολυφωνίας του πολιτικού πλουραλισμού, της υψηλής ποιότητας ψυχαγωγίας και της διευρυμένης ανά τον κόσμο διεθνούς αντικειμενικής ενημέρωσης, που δεν καλύπτονται από τα εμπορικά ραδιοτηλεοπτικά μέσα. Για το λόγο αυτό η Δημόσια Ραδιοτηλεόραση  απολαμβάνει και της επιδότησης της κοινωνίας, αφού καλύπτει σφαιρικά τις ενημερωτικές, μορφωτικές και ψυχαγωγικές ανάγκες των πολιτών, ανδρών, γυναικών και νεολαίας.

•Όμως παρά τη συγκεκριμένη αυτή διαχρονική και πλήρως θωρακισμένη σε πρωτογενές και συνταγματικό δίκαιο, η νεοφιλελεύθερη  πολιτική που ασκήθηκε στη συνέχεια στη χώρα μας, από τη ΝΔ με τη συναίνεση και του ΠΑΣΟΚ, αλλά και η παράλληλη ισχυρή πίεση που επέτυχε το εσωτερικό λόμπι των ιδιοκτητών μέσων ενημέρωσης στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η νομική τάξη για τα δημόσια Ραδιοτηλεοπτικά Μέσα, με αφορμή την εισαγωγή της ψηφιακής τεχνολογίας, ανατράπηκε  με τη ψήφιση το 2007 του Νόμου περί βασικού μετόχου και της εισαγωγής της ψηφιακής εκπομπής (Ν 3259/2007), ο οποίος  αποτέλεσε, μαζί με τους Νόμους 3429/2005 και του 3878/2010 το ισχυρό νομικό πλαίσιο της μεθόδευσης για την αποδόμηση της θεσμικής ισχύος της ΕΡΤ ΑΕ.  

•Αυτή η αρνητική για τη δημοκρατική νομιμότητα της χώρας και για το μέλλον του δημόσιου οπτικοακουστικού τομέα εξέλιξη, μεθοδεύτηκε διαχρονικά και ολοκληρώθηκε την 11/06/2013, με αφορμή την οικονομική κρίση του 2009, με κλείσιμο της ΕΡΤ ΑΕ, που επιβλήθηκε με την από 10/06/2013 Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου, ΠΝΠ ( τροποποίηση του άρθρου 14 του Ν 3429/2005) με βάσει την οποία εκδόθηκε η υπ’αριθμ.2, 11/06/2013 Κ.Υ.Α του Υπουργού Οικονομικών και του Υφυπουργού παρά τον Πρωθυπουργό, έκλεισε την ΕΡΤ ΑΕ, επέβαλε την απόλυση όλου ανεξαιρέτως του προσωπικού της, την οποία επικύρωσε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας με την ΠΝΠ, που όμως  δεν επικυρώθηκε ποτέ μέχρι τη λήξη της ισχύος της, από το Ελληνικό Κοινοβούλιο.

Με το βίαιο και αντιδημοκρατικό αυτό τρόπο,  διαλύθηκε η Δημόσια Ραδιοτηλεόραση, ΕΡΤ ΑΕ και στη θέση της  δημιουργήθηκε και θεσμοθετήθηκε, αρχικά ένα μεταβατικό υβριδικό μόρφωμα (ΔΤ) το οποίο  ακολούθησε στη συνέχεια, ένας νέος νόμος που ψηφίστηκε από την μνημονιακή πλειοψηφία  (Ν 4173/2013) τον Ιούλιο του 2013.

•Στη συνέχεια σύμφωνα με το νέο Νόμο συγκροτήθηκε με νομιμοφανή τρόπο, από μηδενική βάση, η Νέα Ελληνική Ραδιοφωνία Ιντερνέτ και Τηλεόραση (ΝΕΡΙΤ),   δημόσια επιχείρηση περιορισμένων οπτικοακουστικών δυνατοτήτων, κυρίως με τη συρρίκνωση και τον περιορισμό των δαπανών της, των προγραμμάτων της και του απασχολούμενου προσωπικού της, η οποία απέχει πολύ από το προηγούμενο, συγκροτημένο και αναπτυγμένο επιχειρησιακό πλαίσιο, έστω παλαιάς κοπής, της ΕΡΤ ΑΕ. Καίριο και κρίσιμο  ερώτημα στη φάση εκείνη ήταν, κατά πόσον σε συνθήκες δημοκρατικής νομιμότητας, η κυβέρνηση και οι δημόσιες αρχές του κράτους δικαίου,  μπορούν να προβούν σε μία αυθαίρετη αναδιάρθρωση της θεσμικά κατοχυρωμένης δημόσιας ραδιοτηλεόρασης,  χωρίς την προηγούμενη έγκριση του Ελληνικού Κοινοβουλίου (ψηφισμένο Νόμο), χωρίς τη συναίνεση των εργαζομένων και της ελληνικής κοινωνίας, χωρίς προηγούμενο σχεδιασμό και διαφάνεια  και μάλιστα με βίαιο και  κατασταλτικό τρόπο ή θα όφειλαν να επιλέξουν έναν άλλο, νόμιμο και  κοινωνικά αποδεκτό τρόπο.

√ Κυβερνητική παρέμβαση σκοπιμότητας

• Eίναι νομικά αυτονόητο ότι σε ένα κράτος δικαίου, μπορεί να δικαιολογηθεί  Κυβερνητική παρέμβαση στον ευαίσθητο τομέα ενημέρωσης, έχει γίνει άλλωστε και παλιότερα, κάτω από δύο προϋποθέσεις: α) Όταν διακυβεύεται το γενικό συμφέρον ή όταν οι δυνάμεις της αγοράς αδυνατούν από μόνες τους να επιτύχουν τους στόχους που εκφράζουν την νομιμοποιημένη πολιτική του Κράτους δικαίου και ταυτόχρονα β) όταν διαπιστώνεται ευρεία αποδοχή και συναίνεση της κοινωνίας, για διάφανη, καθολική και απαραίτητη οργανωτική, διοικητική και παραγωγική αναδιάρθρωση, ενός συγκεκριμένου δημόσιου τομέα που αδυνατεί να διασφαλίσει  το δημόσιο συμφέρον.

Η εκτίμηση της ύπαρξης και της έντασης των δύο αυτών προϋποθέσεων είναι θέμα πολιτικής κρίσης των αρμόδιων αρχών (Κυβερνήσεων, κομμάτων, κοινοβουλίων, ρυθμιστικών αρχών) αλλά και της κοινωνίας των πολιτών. Στην Ελλάδα εκτιμήθηκε, με αντιδημοκρατικό και αυταρχικό τρόπο, «από τα πάνω», από τις δυνάμεις του μνημονιακού μπλοκ, ότι  στις συνθήκες της  κρίσης ισχύουν και οι δύο προϋποθέσεις.

Στη διαπιστωμένη ως ένα βαθμό ανάγκη εξυγίανσης της ΕΡΤ ΑΕ, επιβλήθηκε  βίαιη κυβερνητική παρέμβαση με το  «μαύρο» στην  ΕΡΤ, προκάλεσε  μαζικούς αρχικά αγώνες των εργαζομένων και της κοινωνίας με  μαζικές κινητοποιήσεις, που σηματοδοτούσαν την άρνηση των πολιτών να αποδεχτούν τη συγκεκριμένη αιφνίδια και κοινωνικά ανάλγητη κυβερνητική παρέμβαση. Η βίαιη μετάβαση  στη νέα εποχή, επηρέασε δυσμενώς και το γενικό συμφέρον της κοινωνίας.

•Σημαντικό καθήκον της κάθε δημοκρατικής κυβέρνησης  θα ήταν η εξασφάλιση μιας σταθερής, σύγχρονης και ολοκληρωμένης σχεδίασης για την σταδιακή αναδιάρθρωση του δημόσιου ραδιοτηλεοπτικού φορέα, εν προκειμένω της ΕΡΤ ΑΕ, εφόσον είχε κριθεί απαραίτητη,  και  να υλοποιηθεί σε συνθήκες λειτουργίας διαφάνειας, ελεύθερης έκφρασης προτάσεων, συναίνεσης των εργαζομένων, χωρίς διακρίσεις αλλά και αποδοχής από τα την κοινωνία των πολιτών.

Αφού προηγουμένως είχε εγκριθεί νομοτύπως από το Κοινοβούλιο, που αποτελεί την «κυβερνώσα δύναμη» μιας δημοκρατικής κοινωνίας, η ανάγκη δημόσιας παρέμβασης, και είχαν ληφθεί αποφάσεις σχετικά με τις διαδικασίες, για, μια ολοκληρωμένη  δημοκρατικά νομιμοποιημένη παρέμβαση και συνεκτική μορφή διαφανούς διαδικασίας. Κάθε παρέμβαση αυτού του είδους θα πρέπει να είναι κοινωνικά αποδεκτή, διαφανής και αναλογική, ως προς τους επιδιωκόμενους στόχους της, να αποφασίζεται με την ευρύτερη δυνατή συναίνεση και να εμπεριέχει εγγυήσεις τη διασφάλιση κατά το δυνατόν, των συμφερόντων των εργαζομένων, την επίλυση των εμποδίων της αγοράς, την ενημέρωση του καταναλωτικού κοινού/χρηστών για τις λεπτομέρειες εφαρμογής της.

Με αυτό τον τρόπο θα υπάρχει δυνατότητα να προετοιμαστούν να παρέμβουν και να συναινέσουν στον ένα ή τον άλλο βαθμό, όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη, ενώ θα περιοριστούν οι πιθανότητες αυταρχικών, αυθαίρετων η μεροληπτικών μέτρων.

•Δυστυχώς στη χώρα μας, με απόλυτη ευθύνη της μνημονιακής κυβέρνησης δρομολογήθηκε  αυθαίρετη, μονομερής, αδιαφανής μεθοδευμένη και βίαιη παρέμβαση, για τη μετάβαση, η οποία είχε τραγικές και προκλητικές εξελίξεις σε βάρος του δημόσιου συμφέροντος και της δημόσιας επικοινωνίας.

Διαλύθηκε το υπάρχον δημόσιο ραδιοτηλεοπτικό σύστημα της ΕΡΤ ΑΕ, ανατράπηκε   και το υπό συγκρότηση ψηφιακό Οπτικοακουστικό πεδίο, ιδρύθηκε ένας δημόσιος φορέας ελλιπής και συρρικνωμένος, ενώ η νέα υπό συγκρότηση ψηφιακή οπτικοακουστική αγορά παραδόθηκε ολοσχερώς στους ιδιώτες επιχειρηματίες (Όμιλο digea) που στη χώρα μας είναι κατά παράδοση διαπλεκόμενοι και λειτουργούν τους εμπορικούς ραδιοτηλεοπτικούς σταθμούς τους για δεκάδες χρόνια (από το 1989), σε συνθήκες ανομίας, ασυδοσίας, διαμεσολάβησης και προκλητικής υπερχρέωσης. Μέγα ζήτημα στο χώρο της επικοινωνίας και της Δημοκρατικής ανέλιξης της χώρας

•Ο ΣΥΡΙΖΑ σε αυτή την κρίσιμη για τη χώρα παρατεταμένη προεκλογική περίοδο, οφείλει να επεξεργαστεί ένα πρόταση-πλαίσιο παρέμβασης για την επαναφορά της πλήρους νομιμότητας στα Δημόσια οπτικοακουστικά μέσα σύμφωνα με την ευρωπαϊκή και εθνική νομοθεσία. Με τον ίδιο διαφανή, αξιοκρατικό και αξιολογικό τρόπο, θα επανεξετασθεί σε βάθος το πρόβλημα των μαζικών απολύσεων στην πρώην ΕΡΤ ΑΕ.

•Στη σημερινή προεκλογική φάση ο ΣΥΡΙΖΑ θα πρέπει να διεκδικήσει την ισότιμη επικοινωνιακή συμμετοχή του σε όλα ανεξαιρέτως τα μέσα ενημέρωσης «δημόσια» και εμπορικά επί «ίσοις όροις» με τη ΝΔ, σύμφωνα με το ισχύον συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμά του που διασφαλίζει και εγγυάται  τη δημοκρατική νομιμότητα. Έτσι μόνο οι έλληνες πολίτες άνδρες και γυναίκες, θα ασκήσουν τα εκλογικά τους δικαιώματα χωρίς επικοινωνιακές διακρίσεις  και αποκλεισμούς στις επικείμενες κρίσιμες εκλογικές αναμετρήσεις δεν χωράνε εκπτώσεις, υποχωρήσεις ή σκοπιμότητες σε βάρος της συνταγματικής και δημοκρατικής νομιμότητας.

 

III. Προτάσεις

√ Εισαγωγικά στοιχεία για τη λειτουργία και το ρόλο της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης

•Θεσμικό πλαίσιο οργάνωσης και λειτουργίας του Δημόσιου Ραδιοτηλεοπτικού τομέα στην Ελλάδα

• Αρχικώς το 1982 ένα μέρος της καταργηθείσας ΕΡΤ ΑΕ, εντάχθηκε στο δημόσιο τομέα με τις διατάξεις του Ν 1256/1982 με πλήρη έλεγχο και εποπτεία του Κράτους.

•Το 1987 ψηφίστηκε ο Ν 1730/1987 που συγκέντρωσε τα διάφορα κομμάτια του Δημόσιου Ραδιοτηλεοπτικού τομέα (ΕΤ1, ΕΤ2, ΕΡΑ. Εταιρεία Προγραμμάτων κ.α) σε μια ενιαία δημόσια επιχείρηση ΕΡΤ ΑΕ που ανήκε στο δημόσιο τομέα , ελέγχονταν και εποπτεύονταν από το Κράτος. Είχε περιορισμένη διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια αφού το Διοικητικό Συμβούλιο διορίζονταν και εποπτεύονταν από τον αρμόδιο Υπουργό και τελούσε υπό τον γνωμοδοτικού χαρακτήρα, τυπικό κοινωνικό έλεγχο, από την Αντιπροσωπευτική Συνέλευση Κοινωνικού Ελέγχου Τηλεθεατών-Ακροατών. (Α.Σ.Κ.Ε) όργανο, δυσκίνητο γραφειοκρατικό, γνωμοδοτικό και  πλήρως ελεγχόμενο από τη εκάστοτε Κυβέρνηση. Ένα  μέλος της διορίζονταν με απόφαση του Υπουργού Προεδρίας όπως άλλωστε και όλα τα μέλη του ΔΣ.

Οι εργαζόμενοι της ΕΡΤ ΑΕ με καθολική και μυστική  ψηφοφορία εκλογών εξέλεγαν ένα μέλος του προσωπικού στο ΔΣ, που  μπορούσε να ανακληθεί από το προσωπικό επίσης με εκλογές που τις αποφάσιζε η πολυπληθέστερη δευτεροβάθμια συνδικαλιστική οργάνωση. Ο Υπουργός Προεδρίας της κυβέρνησης ασκούσε πλήρη  εποπτεία επί της ΕΡΤ ΑΕ, πλήρως θεσμοθετημένη στον νόμο. Προφανώς ο ασφυκτικός κυβερνητικός έλεγχος αναιρούσε τις υποτυπώδεις συμμετοχικές διατάξεις του ισχύοντος νόμου.

Το νομικό αυτό πλαίσιο που τότε προπαγανδίστηκε έντονα από τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ, τελικά λειτούργησε τελείως αρνητικά σε βάρος της αξιοπιστίας του συνδικαλιστικού κινήματος των δημόσιων επιχειρήσεων, υπονόμευσε το συμμετοχικό θεσμό της συμμετοχής στη Διοίκηση των δημόσιων επιχειρήσεων, κατασκεύασε «εργάτες διευθυντές» πλήρως εξαρτημένους από τα κυβερνητικά κέντρα εξουσίας και όχι μόνο από αυτά, προκάλεσε ισχυρές τάσεις ενσωμάτωσης του συνδικαλιστικού κινήματος στο σύστημα διαπλοκής και διαχείρισης της επικοινωνιακής εξουσίας.

•Το 2005 το ίδιο το ΠΑΣΟΚ με το Ν 3429/2005 κατήργησε τις ΑΣΚΕ ως πλήρως αποτυχημένο θεσμό και διατήρησε μόνο τη συμμετοχή εκπροσώπου των εργαζομένων(έως δύο μέλη στο ΔΣ) στο ΔΣ των Δ.Ε.Κ.Ο. Στο νέο αυτό Νόμο ο εποπτικός έλεγχος της Κυβέρνησης έγινε ακόμη πιο ασφυκτικός. Θεσμοθετήθηκε Διυπουργική Επιτροπή Δ.Ε.Κ.Ο με πλήρεις αρμοδιότητες εποπτείας και αποφάσεων, ισχυρή γραμματειακή υποστήριξη και συντονιστή των Υπουργό Οικονομικών.(Βλ. άρθρο 16 Π.Δ 63/2005).

•Το 2010 με το Ν 3878/2010 καταργήθηκε επί της ουσίας ο Ν 1730/1987 μετά από ριζικές αλλαγές στα βασικά όργανα εποπτείας της ΕΡΤ ΑΕ με τους δύο προηγούμενους νόμους.

• Σήμερα ισχύει για την πρώην ΕΡΤ ΑΕ, όπως ψηφίστηκε από τη Βουλή ο Ν 4173/2013, που παρά κάποιες καινοτόμες και σύγχρονες διατάξεις του, διατηρεί ανέπαφο τον πυρήνα  της εποπτείας του κράτους, όπως αυτή αναφέρεται με σαφήνεια στα άρθρα,  1 παράγραφος 3 του νόμου. ‘Η ΝΕΡΙΤ είναι δημόσια επιχείρηση που ανήκει στο δημόσιο τομέα και εποπτεύεται από το κράτος. ..Διέπεται από τις διατάξεις του παρόντος και συμπληρωματικά από τις διατάξεις του Κεφαλαίου Α του Ν 3429/2005», άρθρο 6 «Με απόφαση της Διυπουργικής Επιτροπής των ΔΕΚΟ εγκρίνεται ο προϋπολογισμός της ΝΕΡΙΤ ΑΕ, στο άρθρο 7 παράγραφο 3, «Η Γενική Συνέλευση έχει αρμοδιότητες Γενικής Συνέλευσης Ανώνυμης Εταιρείας..» και στο άρθρο 10 παραγρ. 3 «’Ως προς τις λοιπές αρμοδιότητες η ΝΕΡΙΤ ΑΕ εποπτεύεται από τον  Υπουργό που είναι εκάστοτε αρμόδιος για θέματα Δημόσιας Ραδιοτηλεόρασης»    

√ Θεσμικό πλαίσιο οργάνωσης και λειτουργίας του Δημόσιου Ραδιοτηλεοπτικού τομέα στην Ευρώπη.

•Στην Ε.Ε σύμφωνα με τα στοιχεία της European Broadcasting Union( EBU), που ως γνωστόν συμπαραστάθηκε ενεργά στον αγώνα των εργαζομένων της ΕΡΤ το καλοκαίρι του 2013, λειτουργούν 46 Δημόσιες Ραδιοτηλεοπτικές οντότητες, με ολοκληρωμένους όρους λειτουργίας, επιχειρησιακής συγκρότησης και προγραμματικής ανάπτυξης, που έχουν  ευθυγραμμιστεί με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο της ΕΕ όπως:

• Το Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και των Αντιπροσώπων των Κυβερνήσεων της 25^ης Ιανουαρίου 1999 (EE C 30 05/02/1999, σ 1).

• Τη Σύμβαση της UNESCO του 2005, για την προώθηση της πολυμορφίας της πολιτιστικής έκφρασης (άρθρο 6 παράγραφοι 1 και 2 στοιχείο η).

•  Την Απόφαση του Συμβουλίου 2006/515/ΕΚ. που επικύρωσε τη Σύμβαση της UNESCO

• Τις Συστάσεις CM/Rec(2007)2,3 την 31/01/2007, της Επιτροπής Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης, στην 985^η συνεδρίασή του, σχετικά με την πολυφωνία των μέσων ενημέρωσης και την ποικιλομορφία του περιεχομένου των μέσων, καθώς και σχετικά, με την αποστολή των μέσων ενημέρωσης δημόσιας υπηρεσίας στη κοινωνία της πληροφορίας.   

• Το Πρωτόκολλο Ν^ο 29 την  09/05/2008  των Ενοποιημένων Συνθηκών της Ε.Ε

• Την Οδηγία 2010/13/ΕΚ και τις αποφάσεις της Ε.Ε για τον τρόπο επιδότησης των Δημόσιων Ραδιοτηλεοπτικών μέσων

Πιο συγκεκριμένα στα παραπάνω αναφέρονται:

•Στο Συμβούλιο Κορυφής της Ε.Ε την 05/02/1999 επαναβεβαιώθηκε η σημασία της δημόσιας ραδιοτηλεοπτικής υπηρεσίας για την κοινωνική, δημοκρατική και πολιτισμική ζωή στην Ένωση. Όπως υπογραμμίζεται στο ψήφισμα «Η εκτεταμένη πρόσβαση του κοινού, χωρίς διακρίσεις σε βάση ίσης μεταχείρισης, σε διάφορους σταθμούς και διάφορες υπηρεσίες αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση προκειμένου να ικανοποιηθεί η ιδιαίτερη υποχρέωση δημόσιας υπηρεσίας ραδιοτηλεόρασης» Επί πλέον η δημόσια ραδιοτηλεόραση πρέπει «να επωφεληθεί από την τεχνολογική πρόοδο», να μεταφέρει «στο κοινό τα πλεονεκτήματα από τις νέες τεχνολογικές υπηρεσίες και τις υπηρεσίες πληροφόρησης και τις νέες τεχνολογίες» και να αναλάβει «την ανάπτυξη και τη διαφοροποίηση δραστηριοτήτων στην ψηφιακή εποχή». Τέλος «η δημόσια ραδιοτηλεόραση πρέπει να είναι σε θέση να συνεχίσει να προτείνει ένα ευρύ φάσμα προγραμμάτων σύμφωνα με την αποστολή της όπως καθορίζεται από τα κράτη μέλη, ώστε να απευθύνεται στο σύνολο της κοινωνίας».

•Ο ρόλος της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης στην προώθηση της πολιτιστικής πολυμορφίας αναγνωρίστηκε και από τη Σύμβαση της UNESCO του 2005.Στη Σύμβαση αναφέρεται ότι κάθε μέρος μπορεί να υιοθετήσει «μέτρα που προορίζονται να προστατεύσουν την πολυμορφία της πολιτιστικής έκφρασης στο έδαφός του». Αυτά τα μέτρα μπορεί μεταξύ άλλων να περιλαμβάνουν «μέτρα που στοχεύουν στην προαγωγή της πολυμορφίας των μέσων ενημέρωσης, και μέσω των δημόσιων ραδιοτηλεοπτικών μεταδόσεων».

•Οι αξίες αυτές της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης είναι εξίσου σημαντικές στο ραγδαία μεταβαλλόμενο νέο περιβάλλον των μέσων ενημέρωσης. Αυτό τονίζεται στις συστάσεις του Συμβουλίου της Ευρώπης σχετικά με την πολυφωνία των μέσων ενημέρωσης και την πολυμορφία του περιεχομένου των μέσων, καθώς και την αποστολή των μέσων ενημέρωσης δημόσιας υπηρεσίας στην κοινωνία της πληροφορίας. Η τελευταία σύσταση καλεί τα κράτη μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης «να εξασφαλίσουν δημόσιες υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων με διαφάνεια» και να «διευκολύνουν τη δημόσια ραδιοτηλεόραση να ανταποκριθεί πλήρως στις προκλήσεις της κοινωνίας της πληροφορίας, σεβόμενη τη διττή δημόσια/ιδιωτική διάρθρωση του ευρωπαϊκού τοπίου των ηλεκτρονικών μέσων ενημέρωσης και μεριμνώντας για τα ζητήματα αγοράς και ανταγωνισμού»

• Στο Πρωτόκολλο 29 των Ενιαίων Ευρωπαϊκών Συνθηκών αναφέρεται ότι:

«Εκτιμώντας ότι το σύστημα της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης στα κράτη μέλη είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με τις δημοκρατικές, κοινωνικές και πολιτιστικέ ανάγκες κάθε κοινωνίας, καθώς και με την ανάγκη να διασφαλίζεται η πολυφωνία στα μέσα ενημέρωσης και μεριμνώντας για τα ζητήματα αγοράς και ανταγωνισμού.

• είναι προφανές, ότι το θεσμικό πλαίσιο οργάνωσης και λειτουργίας και διεύθυνσης των δημόσιων ραδιοτηλεοπτικών μέσων, αποτελεί θεσμική εφαρμογή διεθνούς κύρους και στήριξης, που διασφαλίζει την ανεξαρτησία, την πολυφωνία και την πολιτιστική πολυμορφία των δημόσιων μέσων ενημέρωσης και τον εμπλουτισμό της δημοκρατικής, πολιτισμικής, ψυχαγωγικής και μορφωτικής  ζωής του κάθε κράτους, με διαβαθμίσεις, με βάσει το οποίο λειτουργούν 46 ισχυρές Δημόσιες Ραδιοτηλεοπτικές οντότητες ανά την Ευρώπη και πολλές άλλες ανά τον κόσμο.  Κραυγαλέα εξαίρεση η Ελλάδα, στην οποία ισχύουν  ακριβώς τα αντίθετα.

√ Οι μύθοι

Με τα παραπάνω στοιχεία της απαραίτητης θεσμικής διάρθρωσης των Ευρωπαϊκών Δημόσιων Ραδιοτηλεοπτικών Οργανισμών, καταρρίπτονται οι τρεις μύθοι που διαπλέχθηκαν προκειμένου να καλύψουν την αντιδημοκρατική, βίαιη και κοινωνικά ανάλγητη παρέμβαση οι μνημονιακοί σε βάρος της ΕΡΤ ΑΕ.

•Μύθος πρώτος ισχυρίζεται ότι, το προσωπικό που λειτουργούσε την ΕΡΤ ΑΕ ήταν υπέρ-διογκωμένο και αντιπαραγωγικό. Μια δημόσια ραδιοτηλεόραση, που καλύπτει το ευρύ κοινό και  γεωγραφικά το σύνολο της χώρας,  απευθύνεται προς τον απόδημο ελληνισμό και υπηρετεί τις δημοκρατικές, κοινωνικές και πολιτιστικές ανάγκες μιας ολόκληρης κοινωνίας, συμβάλλει στη διασφάλιση της ενημέρωσης, της ψυχαγωγίας και της επιμόρφωσης των πολιτών ανδρών και γυναικών, που φέρνει τον κόσμο «μέσα» στη χώρα και προβάλλει τη χώρα «έξω» σε ολόκληρο τον κόσμο, που παρέχει οπτικοακουστικές υπηρεσίες ποιοτικής στάθμης καθώς και προϊόντα του λόγου, της τέχνης, της μουσικής, της επιστήμης, της εργασίας και του περιβάλλοντος και του αθλητισμού.

Οι υπηρεσίες που παρέχει πρέπει να έχουν την ποιοτική στάθμη που επιβάλλει η κοινωνική αποστολή της και η πολιτιστική ανάπτυξη της χώρας και της ευρωπαϊκής κοινωνίας, αλλά και οι απαιτήσεις του διεθνούς επικοινωνιακού πεδίου, που πρέπει ταυτόχρονα να σέβονται την έγκυρη ενημέρωση, την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και την προστασία της παιδικής ηλικίας και της νεότητας. Τέτοιας έκτασης και σοβαρότητας   λειτουργίες δεν μπορούν  να παραχθούν με όρους εξάρτησης, οικονομικού μαρασμού  λειτουργικού περιορισμού.

•Μύθος δεύτερος, ότι τα προγράμματα της ΕΡΤ ΑΕ ήταν πολυτελή, πολυδάπανα αδιαφανή και κάλυπταν διαφόρου είδους αθέμιτες συναλλαγές και συνδέονταν  με συστήματα πελατειακών σχέσεων εντός και εκτός την ΕΡΤ. Ευνοούσαν δήθεν οι εργαζόμενοι διογκωμένες δαπάνες και αδιαφανείς δραστηριότητες, προκαλούσαν σοβαρά προβλήματα συνυπευθυνότητας και ενσωμάτωσης των  εκπροσώπων  των εργαζομένων στα κέντρα λήψης των αποφάσεων, που έστω και να είχαν δώσεις αλήθειας, δεν αναιρούσαν τη διαπίστωση ότι την αποκλειστική ευθύνη για κάθε δραστηριότητα, ακόμη την πιο ασήμαντη δαπάνη, έπρεπε να ενημερωθεί και να την εγκρίνει ο εκάστοτε αρμόδιος υπουργός, αφού όλες οι συναλλαγές και οι δραστηριότητες έφεραν τη σφραγίδα του ή την ανοχή του.

•Μύθος τρίτος Τα σχέδια, στρατηγικό και επιχειρησιακό, ενός ολοκληρωμένου δημόσιου Ευρωπαϊκού Ραδιοτηλεοπτικού Οργανισμού με αρχές, στόχους και παγκόσμιο  ορίζοντα,  όπως αυτές περιγράφονται στο παρόν  συνοπτικά, με την ίδρυση νέων τηλεοπτικών, διαδικτυακών ιστοτόπων και ραδιοφωνικών σταθμών, με την κατάρτιση μεγαλόπνοου στρατηγικού και σύγχρονου ετήσιου επιχειρησιακού σχεδίων, στα οποία θα αναπτύσσονται αναλυτικά και ολοκληρωμένα οι στόχοι κάθε σταθμού και κάθε τομέα δραστηριότητας, ενημέρωσης, εσωτερικής, ευρωπαϊκής και παγκόσμιας, με τομέα πολιτισμικό ευρύτατης γκάμας δραστηριοτήτων, τέχνης και λόγου, καλλιτεχνικών, μουσικών, ταξιδιωτικών, επιστημονικών, αθλητικών, και περιβαλλοντικών δραστηριοτήτων, εκλαμβάνεται ως αστείο, η δήθεν λειτουργία και ανάπτυξή του με μια ασήμαντη ποσότητα προσωπικού, 1000 περίπου εργαζομένων, δημοσιογράφων, τεχνικών και διοικητικών και επιστημόνων  για την κάλυψή των αναγκών του νέου σύγχρονου, δημόσιου οπτικοακουστικού οργανισμού(ΝΕΡΙΤ), σε μια περίοδο βαθύτατων τεχνολογικών και προγραμματικών αλλαγών που απαιτεί η ταχύτατα εξελισσόμενη και αναπτυσσόμενη ψηφιακή συγκρότηση των σύγχρονων Οπτικοακουστικών Οργανισμών.  Όταν για παράδειγμα ο Καναδάς, μια σοβαρή και πολιτισμένη χώρα λειτουργεί δημόσια ραδιοτηλεόραση με 12.000 προσωπικό. Προσφάτως η Καναδική Κυβέρνηση για λόγους «περιστολής δαπανών» περιέκοψε, μετά από διαπραγματεύσεις με τους εκπροσώπους των εργαζομένων 700 περίπου άτομα από το προσωπικό της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης σε δύο φάσεις, θεωρήθηκε πρόκληση από τον καναδικό λαό.

√ Προτάσεις:

• Αρχές και προγραμματικές κατευθύνσεις

• Ένας δημόσιος οπτικοακουστικός οργανισμός οφείλει να είναι υψηλής ποιότητας καινοτόμος, σύγχρονος, πρωτότυπος, προκλητικός. Κάθε πρόγραμμά του να αποτελεί, πεδίο αντικειμενικής, έγκυρης και αξιόπιστης και με ίσους όρους, μετάδοσης ειδήσεων και πληροφοριών, στον τομέα της αντικειμενικής ενημέρωσης  και προϊόν λόγου, τέχνης και παροχής τηλε-υπηρεσιών, στους τομείς επιμόρφωσης και ψυχαγωγίας.

•Η Δημόσια Ραδιοτηλεόραση δεν εποπτεύεται και είναι ανεξάρτητη από το κράτος. Κάθε ανάγκη εποπτείας από το κράτος που περιορίζει την ανεξαρτησία της π.χ για λόγους εθνικού ή δημόσιου συμφέροντος, θα δικαιολογείται πλήρως και θα καλύπτεται με δημόσιο και επικυρωμένο «κοινό συμφωνητικό». Η Δημόσια Ραδιοτηλεοπτική επιχείρηση έχει, διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια, πλήρη ανεξαρτησία, θεσμική, οργανωτική και προγραμματική και  κατά τη λειτουργία της είναι ανεξάρτητη από κάθε είδους κρατική  ή οικονομική εξάρτηση, από  άλλους φορείς δημόσιας εξουσίας, τα κόμματα και κέντρα συντεχνιακής και παντός είδους άλλης οργανωμένης  κρατικής ή ιδιωτικής οντότητας.

•Ελέγχεται μόνο ως προς το εκπεμπόμενο πρόγραμμα και την τήρηση των προγραμματικών υποχρεώσεών της καθώς και για την τήρηση των κωδίκων δεοντολογίας, την προστασία της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και της παιδικής ηλικίας, την εφαρμογή των κανόνων παρουσίασης διαφημίσεων και το σεβασμό των χρηστών/καταναλωτών που την επιδοτούν από Ανεξάρτητη Διοικητική Αρχή (ΕΣΡ) και ελέγχεται πολιτικά από την επιτροπή θεσμών και διαφάνειας της Βουλής των Ελλήνων η οποία σε περιπτώσεις διαπίστωσης στρεβλώσεων ή παραμορφώσεων του θεσμικού πλαισίου προτείνει στη Βουλή τη λήψη διορθωτικών μέτρων.

•Συγκροτεί εσωτερικό πλαίσιο αυτορρύθμισης, δεοντολογίας και δικαιώματος απάντησης θιγόμενου πολίτη (άνδρα ή γυναίκα).

• Διαθέτει επόπτη που μεριμνά για την τήρηση της πλήρους αντικειμενικής και πλουραλιστικής παρουσίασης του προεκλογικού αγώνα των πολιτικών κομμάτων, καθώς και των υποψήφιων συνδυασμών ή προσώπων κατά τις βουλευτικές εκλογές, τις εκλογές και την ανάδειξη αντιπροσώπων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τους ΟΤΑ, καλύπτει τις απόψεις που διατυπώνονται κατά την περίοδο που προηγείται της διεξαγωγής δημοψηφίσματος.

Μεριμνά επίσης για την τήρηση της πολυφωνικής και με επάρκεια  κάλυψης των πολιτικών προβλημάτων που τίθενται κάθε φορά στο πολιτικό προσκήνιο από την Κυβέρνηση και την αντιπολίτευση, καθώς και την παρουσίαση θεμάτων και δραστηριοτήτων των πολιτικών κομμάτων, της τοπικής αυτοδιοίκησης, των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών καθώς και των εκπροσώπων των παραγωγικών τάξεων σύμφωνα με την αρχή της αναλογικής ισότητας. Όρος που καθορίζεται από την  ανώτατη δικαστική βαθμίδα  της χώρας.   

•Διαθέτει επίσης ανεξαρτησία ως προς την κατάρτιση των εκπεμπόμενων προγραμμάτων, των εκφραζόμενων από τους συντάκτες έγκυρων και διασταυρωμένων ειδήσεων και των  τεκμηριωμένων και έγκυρων προσωπικών αναλύσεων τους.

• Κύρια αποστολή ενός δημόσιου οπτικοακουστικού οργανισμού είναι να πληροφορεί, να μορφώνει και να ψυχαγωγεί με,  υψηλής πολιτισμικής, κοινωνικής και οικολογικής και ανθρωποκεντρικής ευαισθησίας στόχους και απόλυτο δημοσιογραφικό επαγγελματισμό.

•Τα ραδιοτηλεοπτικά προγράμματα απευθύνονται σε όλες τις κατηγορίες του πληθυσμού της χώρας, και ευρύτερα του Ελληνισμού της Διασποράς, ενώ λαμβάνουν υπόψη τους τις ανάγκες ιδιαίτερων κοινωνικών ομάδων και αναγκών,  των εδαφικών ιδιαιτεροτήτων της χώρας (εκτεταμένη νησιωτική και ορεινή χώρα), ανεξάρτητα από θεαματικότητα και ακροαματικότητα ή κόστους επικοινωνίας.

•Αξιοποιώντας της κοινωνική επιδότηση παράγει εκπαιδευτικά προγράμματα τηλε-παιδείας, τηλε-υγείας και τηλε-ενημέρωσης, για τις απομεμακρυσμένες και νησιωτικές περιοχές της χώρας ή εκπομπές αλληλεπίδρασης για άτομα με αναπηρία και όχι μόνο.

• Καλύπτει διευρυμένους τομείς με πολιτισμικές, καλλιτεχνικές, μουσικές και αθλητικές δραστηριότητες που δεν αποτελούν πεδίο κάλυψης ή ενδιαφέροντος των εμπορικών καναλιών.

•Οργανώνει γλωσσικές μαθησιακές παραγωγές για την ελληνική γλώσσα και  τις γλώσσες των εταίρων μας της Ε.Ε για να εισάγει τους νέους Έλληνες στο πολυπολιτισμικό και πολύ-γλωσσικό πεδίο της Ευρωπαϊκής Ηπείρου, και του ευρωπαίου πολίτη

• Προωθεί την παραγωγή εκπομπών Επιστημών, Οικονομίας, Υγείας, Περιβάλλοντος, Νέων τεχνολογιών και Τέχνης, που βρίσκονται εκτός ενδιαφέροντος των εμπορικών ραδιοτηλεοπτικών σταθμών.

•Συγκροτεί ισότιμο με την τηλεόραση και το Ραδιόφωνο τομέα Ιντερνέτ και προσεγγίζει με αξιοπιστία και κύρος τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που αποτελούν τον ανερχόμενο εναλλακτικό τρόπο ενημέρωσης, προωθεί προγράμματα εκμάθησης των εφαρμογών της ψηφιακής τεχνολογίας και των νέων οπτικοακουστικών μέσων.

• Τα προγράμματα της Δημόσιας Ραδιοτηλεοπτικής επιχείρησης διακρίνονται:

Για την αντικειμενικότητα την πληρότητα και τον δημοσιογραφικό επαγγελματισμό

Διασφαλίζουν την πολυφωνική ανταλλαγή απόψεων, με την κάλυψη όλων των πολιτικών ρευμάτων και φορέων σκέψης.

Επιδιώκουν την κοινωνική συνοχή και καταπολεμούν κάθε είδους διακρίσεις, τον κοινωνικό ρατσισμό και τις φασιστικού χαρακτήρα επιδιώξεις.

•Υπερασπίζονται τα ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα, αναδεικνύουν τις ίσες ευκαιρίες για άνδρες και γυναίκες  των πολιτών και αντιτίθενται στις πάσης φύσεως διακρίσεις 

Αναδεικνύουν τον Ελληνικό και Ευρωπαϊκό πολιτισμό, σέβονται τις παραδόσεις της χώρας και ενημερώνουν για τις παγκόσμιες εξελίξεις σε κρίσιμους για την ανθρωπότητα τομείς, όπως, οικονομία, περιβάλλον, ενέργεια, διατροφή, κλιματική αλλαγή, γεωπολιτικές εξελίξεις και αποφάσεις διεθνών οργανισμών   

Προβάλλουν την πνευματική, καλλιτεχνική και πολυπολιτισμική δημιουργία.

Διαφυλάσσουν την ποιότητα της ελληνικής γλώσσας

Διευκολύνουν την πρόσβαση σε πρόσωπα ακοής και όρασης.

ΙΙΙ Σχέδιο Διοικητικής οργάνωσης

√ Ιδιοκτησιακό καθεστώς

• Η Δημόσια Ραδιοτηλεόραση με «brand name» ΕΡΤ AE, για λόγους ιστορικούς και κατ’ απαίτηση της κοινωνίας, ανήκει αποκλειστικά στο Ελληνικό Δημόσιο, στο όνομα του οποίου έχει εκδοθεί ένας ονομαστικός και αναπαλλοτρίωτος τίτλος. Το αρχικό μετοχικό κεφάλαιο της  ανέρχεται στο ποσό των πενήντα (50) εκατομμυρίων €.

Το Ιδρυτικό καταστατικό της ΕΡΤ ΑΕ συντάσσεται με σχέδιο νόμου των συναρμόδιων  Υπουργών και επικυρώνεται δια νόμου από τη Βουλή των Ελλήνων.

•Πόροι της ΕΡΤ AE είναι:

α) Έσοδα από ανταποδοτικό τέλος, ως αντιστάθμισμα για την εκπλήρωση των στόχων της δημόσιας  υπηρεσίας στην υπηρεσία της ενημέρωσης του ελληνικού λαού όπως προβλέπει το σύνταγμα της χώρας στο άρθρο 15.

β) Έσοδα από διαφημίσεις και από άλλες πηγές  που σχετίζονται με τις οπτικοακουστικές δραστηριότητες.

Το ύψος του ανταποδοτικού τέλους καθορίζεται με «κοινό συμφωνητικό» της ΕΡΤ και της Κυβέρνησης και εφαρμόζεται με απόφαση του Υπουργού οικονομικών με την επιφύλαξη της δεσμευτικής υποχρέωσης  του κράτους από την ευρωπαϊκή νομοθεσία για τις κρατικές ενισχύσεις στη δημόσια ραδιοτηλεόραση

• Ο προϋπολογισμός της εγκρίνεται από το Εποπτικό Συμβούλιο και επικυρώνεται από τη Γενική Συνέλευση των μετόχων της ΕΡΤ.

• Γενική Συνέλευση των μετόχων Η Γενική Συνέλευση των μετόχων της ΕΡΤ, το Ελληνικό Δημόσιο Εκπροσωπείται από τους:

α) Τον υπουργό Οικονομικών ή εκπρόσωπό του 

β) τον Υπουργό που είναι αρμόδιος για τα θέματα πολιτισμού ή εκπρόσωπό του και

γ) Τον  Υπουργό που είναι αρμόδιος για θέματα Δημόσιων Επιχειρήσεων ή εκπρόσωπό του.

Στη Γενική Συνέλευση παρίστανται οι αρμόδιοι Υπουργοί ως  νόμιμοι εκπρόσωποι του κράτους ή νόμιμοι εκπρόσωποι τους, καθώς επίσης παρίστανται με δικαίωμα λόγου και χωρίς δικαίωμα ψήφου, εκπρόσωπος Βουλευτής του Προέδρου  της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης, ο Πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων ή εκπρόσωπος του Προεδρείου της Βουλής και εκπρόσωπος βουλευτής της Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής των Ελλήνων, εκπρόσωπος της πλέον αντιπροσωπευτικής οργάνωσης των εργαζομένων της ΕΡΤ ΑΕ.

Η Γενική Συνέλευση έχει αρμοδιότητες Γενικής Συνέλευσης Ανώνυμης Εταιρείας, εκτός από εκείνες που ανατίθενται σε άλλα όργανα της ΕΡΤ από το καταστατικό της εταιρείας και την ισχύουσα νομοθεσία.

• Εποπτικό Συμβούλιο

Το  επταμελές (7) Εποπτικό Συμβούλιο (ΕΣ) εγγυάται και διασφαλίζει την ανεξαρτησία της ΕΡΤ ΑΕ από κάθε μορφή κυβερνητικής ή άλλης μορφής παρέμβασης, μεριμνά για τη λειτουργία της σύμφωνα με το δημόσιο συμφέρον και διαμορφώνει τη στρατηγική και την αναπτυξιακή πολιτική της

Αποτελεί το νόμιμο συνομιλητή στις διαπραγματεύσεις με την εκάστοτε κυβέρνηση για τη διευθέτηση τυχόν προβλημάτων  που προκύπτουν  από την λειτουργία της ΕΡΤ ΑΕ. Τα προβλήματα διευθετούνται με την υπογραφή «κοινού συμφωνητικού» με βάσει την ισχύουσα για την ΕΡΤ ΑΕ νομοθεσία, που συνυπογράφεται μεταξύ Εποπτικού Συμβουλίου της ΕΡΤ ΑΕ και του Αρμόδιου Κυβερνητικού εκπροσώπου και  επικυρώνεται από τη Βουλή των Ελλήνων.

Η ανεξάρτητη λειτουργία της ΕΡΤ ΑΕ διασφαλίζεται από τρεις  δημοκρατικούς πυλώνες.

α) Από την  κατάργηση κάθε είδους και μορφής παρέμβασης ή εποπτείας της Κυβέρνησης στην ΕΡΤ ΑΕ.

β) Από τον διαφανή, αξιοκρατικό και αδιάβλητο τρόπο εκλογής του Εποπτικού Συμβουλίου που θα εγγυάται της ανεξαρτησία του Οργανισμού.

γ) Από τον διαφανή, αδιάβλητο και αξιοκρατικό τρόπο διορισμού του Δ.Σ. που υλοποιείται μετά από δημόσια προκήρυξη και διαδικασία αξιολόγησης και επιλογής του οργανώνεται κατά αδιάβλητο αξιοκρατικό και διαφανή τρόπο πραγματοποιείται με ευθύνη του  ΕΣ.

Η διαδικασία επιλογής του Εποπτικού Συμβουλίου που είναι κορυφαία  διαδικασία ανεξαρτητοποίησης της ΕΡΤ ΑΕ πραγματοποιείται μέσω ΑΣΕΠ, μετά από δημόσια πρόσκληση ενδιαφέροντος και την αναλυτική περιγραφή των απαιτούμενων τυπικών προσόντων καθώς και την ακολουθητέα μέθοδο αξιολόγησης των υποψηφίων. Μετά την αξιολόγηση από τη διαδικασία που θα οργανώσει και θα επικυρώσει φορέας επιλογής και ευθύνης του ΑΣΕΠ, το πρακτικό αξιολόγησης των δέκα πρώτων επιτυχόντων διαβιβάζεται στο προεδρείο της  Βουλής. Η επιλογή και ο διορισμός  των επτά μελών του ΕΣ, ανεξαρτήτου της κατάταξής τους στη λίστα των 10 επιτυχόντων, θα αποφασίζεται με την πλειοψηφία των 3/5 του Προεδρείου της Βουλής και οι υπόλοιποι τρείς θα διορίζονται ως αναπληρωματικοί. Ο πρόεδρος του ΕΣ είναι αιρετός και ανακλητός από όλα τα μέλη τακτικά και αναπληρωματικά του ΕΣ.      

Το ΕΣ καταρτίζει μετά από εισήγηση του ΔΣ το πενταετές στρατηγικό σχέδιο λειτουργίας  της ΕΡΤ ΑΕ.

Επιλέγει τον Διευθύνοντα Σύμβουλο και τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου.

Εγκρίνει το επιχειρησιακό σχέδιο της Εταιρείας που καταρτίζει το ΔΣ

Διατυπώνει γνώμη επί του ετήσιου προϋπολογισμού πριν από την υποβολή του για έγκριση στη Γενική Συνέλευση των μετόχων. Καθορίζει τα ασυμβίβαστα που στην ιδιότητα του μέλους του ΕΣ και του ΔΣ

•Διοικητικό Συμβούλιο

Το  επταμελές (7) Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΡΤ ΑΕ διορίζεται μετά από δημόσια προκήρυξη και αξιολόγηση με απόφαση του ΕΣ με πενταετή μη ανανεώσιμη θητεία. Στο διοικητικό Συμβούλιο συμμετέχουν έως δύο (2) εκπρόσωποι των εργαζομένων επί πλέον των μελών του ΔΣ. Οι διαδικασίες για την εκλογή των εκπροσώπων των εργαζομένων υλοποιείται με ευθύνη της πλέον αντιπροσωπευτικής οργάνωσης  παρουσία δικαστικού αντιπροσώπου που προεδρεύει της εφορευτικής επιτροπής της εκλογής τους και ο διορισμός τους επικυρώνεται από το ΕΣ. Στο ΔΣ διορίζονται με απόφαση του ΕΣ και δύο (2) εκπρόσωποι κοινωνικών οργανώσεων ή επιστημονικών φορέων που σχετίζονται με το αντικείμενο της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης. Οι εκπρόσωποι των φορέων διορίζονται και ανακαλούνται από το Ε.Σ

Το ΔΣ συγκροτείται και λειτουργεί νόμιμα και χωρίς τα μέλη που εκπροσωπούν εργαζόμενους και εκπροσώπους φορέων μέχρι το διορισμό τους από το ΕΣ.

Ο Πρόεδρος που είναι και  Διευθύνων Σύμβουλος επιλέγεται και ανακαλείται από το ΕΣ ή με απόφαση της πλειοψηφίας των διορισμένων από το ΕΣ μελών των  2/3 των επιλεγμένων μελών  του ΔΣ (5 μέλη). Ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος διοικεί της εταιρεία και προΐσταται όλων των υπηρεσιών της.

Ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος με την έγκριση του ΔΣ και αποφάσεις του ΔΣ και του ΕΣ

α) Καταρτίζει το ετήσιο επιχειρησιακό σχέδιο

β) Καταρτίζει τον υπηρεσιακό οργανισμό, τον Εσωτερικό Κανονισμό διάρθρωσης και λειτουργίας των υπηρεσιών της ΕΡΤ ΑΕ  για την υλοποίηση των στόχων, τον καθορισμό των αρμοδιοτήτων των κλάδων και των τομέων οργάνωσης και ανάπτυξης των σχεδίων και των δραστηριοτήτων της ΕΡΤ ΑΕ, το Γενικό κανονισμό προσωπικού στον οποίο αποσαφηνίζονται πλήρως ο τρόπος και οι αδιάβλητες και διαφανείς  διαδικασίες πρόσληψης, αξιολόγησης, προαγωγής  και ανάθεσης καθηκόντων του προσωπικού.

γ) Τις διαδικασίες και τους όρους ανάθεσης μελετών, υπηρεσιών, εκτέλεσης έργων και εργασιών, προμηθειών, αγαθών και υπηρεσιών, αγορών ακινήτων, μισθώσεων, εκμισθώσεων και κάθε άλλου ενοχικού ή εμπράγματου δικαιώματος επί κινητών και ακινήτων, της ΕΡΤ ΑΕ που καθορίζονται με κανονισμό ο οποίος  καταρτίζεται από τον Πρόεδρο και Διευθύνοντα Σύμβουλο  και εγκρίνεται από το ΔΣ και το ΕΣ.

δ) Εγκρίνει το ραδιοτηλεοπτικό πρόγραμμα και εποπτεύει την τήρηση των βασικών αρχών του προγράμματος.

ε) Παρακολουθεί την εκτέλεση του ετήσιου προϋπολογισμού.

στ) Επιλέγει του Γενικούς Διευθυντές εξειδικεύοντας τα προσόντα τους και τη διαδικασία επιλογής τους.

ζ) Αναθέτει άσκηση αρμοδιοτήτων σε άλλα μέλη του ΔΣ , ζητά την έγκριση του ΔΣ και του ΕΣ για τη λήψη απόφασης που εμπίπτει στις αρμοδιότητές του.

• Έλεγχος και εποπτεία της ΕΡΤ.

Τον έλεγχο της ΕΡΤ ΑΕ ως προς το εκπεμπόμενο πρόγραμμα, την τήρηση των προγραμματικών υποχρεώσεων και την εφαρμογή των δεσμεύσεων της χώρας, ασκεί το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης το οποίο δημοσιεύει ετησίως σχετική έκθεση.  Ο έλεγχος ασκείται και στο πεδίο της τήρησης των δεσμευτικών υποχρεώσεων του Κράτους προς την Ευρωπαϊκή Ένωση που οφείλει να τηρεί  η ΕΡΤ ΑΕ,  σύμφωνα με την από 27/10/2009 ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την εφαρμογή των κανόνων που αφορούν στις  τις κρατικές ενισχύσεις στων Δημόσιων  Ραδιοτηλεοράσεων.

Ως προς τις λοιπές αρμοδιότητες, η ΕΡΤ ΑΕ εποπτεύεται από την Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής, η οποία  καλεί σε τακτά χρονικά διαστήματα  σε δημόσια ακρόαση ΕΣ. Η ΕΡΤ ΑΕ αποστέλλει στη Βουλή των Ελλήνων Ετήσια Έκθεση που συντάσσει, εγκεκριμένη από το ΔΣ και επικυρωμένη από το ΕΣ.

•Δεοντολογία, Συμβουλευτικές Επιτροπές προγράμματος, Συνήγορος του χρήστη/ καταναλωτή

Στο πλαίσιο της αυτορρύθμισης το ΕΣ της ΕΡΤ ΑΕ συγκροτεί επιτροπή δεοντολογίας που είναι αρμόδια για την κατάρτιση κώδικα δεοντολογίας, για την εφαρμογή των ρυθμιστικών και κανονιστικών διατάξεων που αφορούν στο πρόγραμμα, στην ενημέρωση με ίσους όρους, στις δραστηριότητες πολιτικών κομμάτων, τοπικο-αυτοδιοικητικών οργανώσεων, κοινωνικών επαγγελματικών και συνδικαλιστικών  φορέων, για το δικαίωμα της επανόρθωσης θιγόμενου πολίτη, για την αντιμετώπιση των κάθε είδους διακρίσεων, για την προστασία της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, την προστασία της παιδικής ηλικίας και την τήρηση των κανόνων και των απαγορεύσεων  διαφημίσεων, για την τήρηση της δημοσιογραφικής δεοντολογίας

Για το έργο εξέτασης και έκφρασης γνώμης επί καταγγελιών και παραπόνων των χρηστών της Δημόσιας Ραδιοτηλεόρασης, επιλαμβάνεται, ειδικός επιστήμονας  συνήγορος του χρήστη/καταναλωτή ο οποίος συμμετέχει και στην επιτροπή δεοντολογίας της ΕΡΤ, για την αποκατάσταση αδικιών κατά την παρουσίαση γεγονότων που στα πλάνα τους εμφανίζονται  πολίτες, για προτάσεις βελτίωσης προγραμμάτων για την τήρηση των διακηρυγμένων αρχών, αξιών και θεσμών της ΕΡΤ ΑΕ  κατά την άσκηση των δραστηριοτήτων της κ.α

Με απόδοση του ΕΣ συγκροτούνται συμβουλευτικές επιτροπές προγράμματος ανά γεωγραφική περιφέρεια. Έργο των επιτροπών να μεταφέρουν στο  ΕΣ απόψεις του κοινού της ΕΡΤ ΑΕ, ως προς την τήρηση των καταστατικών, προγραμματικών, λειτουργικών και δεοντολογικών  δεσμεύσεων και υποχρεώσεων της ΕΡΤ ΑΕ Το ΔΣ με δημόσια κοινωνικά μηνύματα  ενημερώνει κατά τακτά διαστήματα το κοινό της ΕΡΤ ΑΕ για τις παραπάνω δεσμεύσεις και υποχρεώσεις της.