Δημόσιο χρεός το διεθνές άγχος και το όνειδος της Ελλάδας

Το διεθνούς φήμης οικονομικό έντυπο «The Economist», παρουσιάζει στην ιστοσελίδα του ένα εντυπωσιακό στοιχείο. Εμφανίζει ένα ρολόι που χρονομετρεί και καταγράφει το παγκόσμιο χρέος, που στις σημερινές πλανητικές συνθήκες αυξάνεται σταθερά ανά δευτερόλεπτο. Ακριβώς κάτω από το ρολόι εκθέτει έναν παγκόσμιο χάρτη  με όλες της χώρες του κόσμου, και χρωματισμένο το δημόσιο χρέος της κάθε μιας,  με μία κλίμακα χρωμάτων, για να κατανοεί και να διαβάζει ο καθένας, το ύψος του δημόσιου χρέους της κάθε χώρας. Το κόκκινο χρώμα σηματοδοτεί την χρέωση της κάθε χώρας. Ο χάρτης είναι  σχεδόν όλος κόκκινος. Σε άλλη κλίμακα με ένα κλικ παρουσιάζονται τα βασικά στοιχεία που αφορούν στο χρέος της κάθε χώρας, ύψος χρέους, ποσοστό ως προς το ΑΕΠ, επιβάρυνση του δημόσιου χρέους ανά κάτοικο.

Κατέγραψα λοιπόν για τον πλανήτη και την Ελλάδα τις 09/02/2014 και περί ώρα 22.20 τα εξής ενδιαφέροντα νούμερα: Πλανητικό χρέος 52.639.916.058.782 δηλαδή 52,6 τρις δολάρια. Για την Ελλάδα την ίδια στιγμή το χρέος της ανέχονταν σε 342.004.918.033, δηλαδή 342 δις δολάρια, 154,1% ως ποσοστό του ΑΕΠ, 30123,84 επιβάρυνση ανά κάτοικο και ετήσια μεταβολή -14,3%.

Χρέος και διέξοδος για την Ελλάδα

Τέσσερα χρόνια πριν, το 2010, η χώρα έχασε υποθετικά την ευκαιρία-βεβαίως κάτω από ριζικά διαφορετικές συνθήκες, να «κουρέψει» το χρέος της και να μπορέσει να διαχειριστεί την κρίση καλύτερα. Δυστυχώς τότε επικρατούσε χαώδης αιφνιδιασμός, πλήρης ανικανότητα του πολιτικού προσωπικού και το κυριότερο βαθιά συντηρητική άποψη των κομμάτων του δικομματισμού για το «τι μέλλει γενέσθαι» στη ταλαίπωρη χώρα μας και στον κυριολεκτικά άναυδο λαό της, που μέχρι τότε ζούσε μέσα στα παραμυθένια σκοτάδια, του υπερδανεισμού και του άκριτου καταναλωτισμού. Κανείς Έλληνας τότε, δεν ενδιαφέρονταν για τα ελλείμματα, το νόμισμα της χώρας, για το Grexit, για την κρίση χρέους της ευρωζώνης, για το μέλλον της Ε.Ε, για την πολιτική της Γερμανίας και της άρχουσας ευρωπαϊκής Ελίτ.

Προφανώς τότε, υπήρχαν δυσκολίες να κουρευτεί το χρέος με έλλειμμα της τάξης των 36 δις € και δημόσιο χρέος 300 δις €. Το ερώτημα όμως παραμένει. Θα μπορούσε τότε να γίνει τίποτε άλλο; Σήμερα όλοι παραδέχονται ότι μπορούσαν να γίνουν πολλά. Όμως ζούμε σε τελείως διαφορετικές συνθήκες πολιτικές, κοινωνικές και οικονομικές, οι οποίες έχουν αναλυθεί κατά κόρο και δεν έχει νόημα να ανακυκλώνονται οι ίδιες συζητήσεις. Τώρα το ενδιαφέρον στρέφεται στην ανθρωπιστική κρίση, στην ανεργία του 30%, στα (6) χρόνια ύφεση και στην απώλεια του 25% του ΑΕΠ, στην απροσδιόριστη προοπτική ανάκαμψης και στην πολύ κρίσιμη διαπίστωση της μη βιωσιμότητας του Δημόσιου χρέους της χώρας.

 Ο Ελληνικός λαός ενόψει των επικείμενων εκλογικών αναμετρήσεων, βρίσκεται μπροστά σε ένα δίλλημα που πρέπει να το απαντήσει. Η Ελλάδα μπορεί να συνεχίσει την αδιέξοδη και αναποτελεσματική πολιτική που ακολουθήθηκε καθ’ όλη την περίοδο της κρίσης, η χρειάζεται ριζική στροφή  και φυσικά αλλαγή πολιτικού προσωπικού στην κορυφή,  για τη νέα περίοδο διαχείρισης της κρίσης.

Έχει μπροστά του δύο δρόμους. Το αρρωστημένο και αποτυχημένο πολιτικό σύστημα που το γερμανικό περιοδικό “Der Spiegel” το χαρακτήρισε ως «χώρα χωρίς κράτος» και το δρόμο της ριζικής εναλλακτικής λύσης, που εξαγγέλλει ο ΣΥΡΙΖΑ με όλα τα στοιχεία που τον συγκροτούν και τον χαρακτηρίζουν(θετικά και αρνητικά). Για να αποφασίσει όμως κανείς πρέπει να διώξει  από μπροστά του το νέφος του φόβου και του πανικού, που περιρρέει στην ατμόσφαιρα της χώρας, με συγχύσεις, ασάφειες και απροσδιόριστες διεξόδους  που του προκαλούν σημαντικά προβλήματα, με αιχμή προφανώς το υπέρογκο δημόσιο χρέος.

Αδιαμφισβήτητες αλήθειες.

• Η κρίση χρέους στην Ευρώπη είναι η χειρότερη μετά το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο.

• Η Ελλάδα όταν ξέσπασε η κρίση το 2008, είχε ήδη μείζων δημοσιονομικό πρόβλημα με δύο θανατηφόρα ελλείμματα, 15,5% έλλειμμα προϋπολογισμού και 15% έλλειμμα εξωτερικού ισοζυγίου πληρωμών. Τα ελλείμματα αυτά τα συντηρούσαν οι δανειστές της χώρας, οι ξένοι   ιδιώτες επενδυτές.  Μετά το ξέσπασμα της κρίσης και το φαινόμενο  «Greek Statistics» έχασαν την εμπιστοσύνη τους και διέκοψαν το δανεισμό.

• Η Ε.Ε αποτελεί σήμερα μια  «εταιρική συμφωνία»  κρατών, ανεξάρτητα από τα οράματα, αριστερά ή  συντηρητικά, που περιρρέουν στο στερέωμά της, σχετικά με την πορεία και την προοπτική της. Κυρίως όμως είναι μια ένωση κυρίαρχων κρατών με εθνοκεντρικές επιλογές και λόγω κρίσης χρέους, με πολύ μικρή διάθεση αλληλεγγύης.

• Η Ε.Ε ως πολιτική ένωση με τη σημερινή αρχιτεκτονική δομή της, δεν μπόρεσε να αντιμετωπίσει, με αποτελεσματικό τρόπο την κρίση και ενεπλάκη σε εσωτερικές τριβές, αντιπαραθέσεις και διχαστικά διλλήματα. Τη διέξοδο και την αποτροπή της κατάρρευσης του €, τη διασφάλισε στην ουσία η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα(ΕΚΤ) δηλαδή οι τραπεζίτες και όχι οι ευρωπαίοι πολιτικοί.

• Η Ε.Ε απομόνωσε το μολυσμένο κομμάτι της κρίσης, την Ελλάδα, διευκόλυνε τις ευρωπαϊκές τράπεζες της Γαλλίας και της Γερμανίας να «ξεφορτώσουν» τα τοξικά ομόλογα των χωρών του Νότου και στη συνέχεια με την παρέμβασή της ΕΚΤ που ηρέμησε τις διεθνείς αγορές μέσω της  μείωσης των spreads και των επιτοκίων των κρατικών ομολόγων, επιχείρησε να επιλύσει το ελληνικό πρόβλημα και τά άλλα προβλήματα της ευρωπαϊκής περιφέρειας με αρκετές όμως ταλαντεύσεις και αντιφάσεις.

• Η αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους πραγματοποιήθηκε με ευθύνη της ελληνικής κυβέρνησης και με τη «συμβολή» του ΔΝΤ και της Ε.Ε. Με «αμοιβαιοποίηση» του ελληνικού χρέους ως ιδιαίτερη περίπτωση, και κερδοφόρα όμως επιτόκια για τα κράτη-μέλη δανειστές, που την περίοδο εκείνη δεν είχαν καμία απολύτως διάθεση να επιδείξουν αλληλεγγύη προς τη «σπάταλη και υπερχρεωμένη» Ελλάδα και τον ευρωπαϊκό Νότο κατ’ επέκταση.

• Σήμερα μετά από τη λαίλαπα των μνημονίων και τις βαρύτατες θυσίες που επέβαλλε η μνημονιακή συμμαχία, η χώρα βρίσκεται σε χειρότερη θέση, από εκείνη που ήταν πριν από την κρίση. Βεβαίως μηδένισε προσωρινά το έλλειμμα του ισοζυγίου εξωτερικών πληρωμών, περιόρισε το έλλειμμα του προϋπολογισμού κάτω από το 3%, εμφανίζει έστω και με τη «δημιουργική» λογιστική, μικρό πρωτογενές πλεόνασμα το 2013,αλλά ταυτόχρονα βρίσκεται με χρέος 160% του ΑΕΠ, ύφεση -4%, 30% ανεργία, διαλυμένη παραγωγική και διοικητική  βάση και το 1/3 του ελληνικού λαού κάτω από το όριο φτώχειας.

Τι να κάνουμε

Λύση διεξόδου μόνο με εθνική προσπάθεια δεν διαφαίνεται στο ορίζοντα, αν δεν υπάρξει ριζική αλλαγή πολιτικής στο εσωτερικό, ελάφρυνση του χρέους και έξωθεν επενδυτική βοήθεια. Η παραπάνω διαπίστωση υποστηρίζεται από πάρα πολλούς  αναλυτές και διανοούμενους ανά τον κόσμο και δεν θα ευδοκιμήσει εύκολα, αν δεν αλλάξει η πολιτική της  ακραίας νεοφιλελεύθερης και μονεταριστικής έμπνευσης που κυριαρχεί στην Ε.Ε  και στις περισσότερες κυβερνήσεις των κρατών μελών της αλλά και η ελλειμματική αρχιτεκτονική δομή της ευρωζώνης.

Στο  εσωτερικό πολιτικό σκηνικό της χώρας, μετά από τέσσερα χρόνια και πλέον κοινωνικά εκτρωματικής και ανάλγητης  μνημονιακής διαχείρισης ο μέχρι σήμερα μνημονιακός συνασπισμός καταρρέει, ενώ δεν διαφαίνεται ότι μετά τις επικείμενες εθνικές εκλογές θα επικρατήσει εκ νέου πλειοψηφικός συνασπισμός από το ίδιο πολιτικο-ιδεολογικό φάσμα δυνάμεων που συγκρότησαν τη προηγούμενη αποτυχημένη κυβερνητική συμμαχία.

Απομένει επομένως η παραπάνω εκτίμηση να επικυρωθεί με τη βούληση του ελληνικού λαού που θα  επιλέξει νέα πολιτική λύση για την πάρα πέρα πορεία της χώρας.

Η επιλογή νέας πολιτικής λύσης προϋποθέτει τουλάχιστον πλήρη ενημέρωση των ελλήνων πολιτών ανδρών και γυναικών για τις επιλογές και τις προτάσεις που προβάλλονται και αφορούν στην άσκηση πολιτικής διεξόδου μετά τη μνημονιακή περιόδο.  Δυνατότητα που δεν διαφαίνεται, αφού όλα τα συστημικά ΜΜΕ ελέγχονται και διαπλέκονται με τη σημερινή άρχουσα εθνική ελίτ που έχει ήδη ετοιμάσει το νέο «success story» ενώ η πολιτική της αντιπολίτευσης στον τομέα αυτό είναι ανεπαρκής έως ακατάλληλη.

Μπροστά στον Ελληνικό λαό, στις σημερινές ρευστές πολιτικές συνθήκες, ανεξάρτητα από το νοθευμένο επικοινωνιακό σκηνικό που του προβάλλεται, αναδύονται δύο πολιτικές προτάσεις.

Η μία που παρουσιάζεται ως «success story» και εκφράζεται με τη διαιώνιση  του καθεστώτος «διαχρονικής χρεο-εξάρτησης» της χώρας, που σημαίνει, διαρκώς αυξανόμενο  χρέος που δεν είναι βιώσιμο, νέα δάνεια, επέκταση των παλιών δανείων με μείωση των επιτοκίων, νέα δανειακή συμφωνία, με ή χωρίς μνημόνιο, νέα,  μεταρρυθμιστικά τα ονομάζουν τώρα, μέτρα  υποστήριξης των νέων συνθηκών εξυπηρέτησης του νέου διογκωμένου χρέους που κάποτε θα γίνει βιώσιμο. Δηλαδή συνέχιση της ίδιας αδιέξοδης πολιτικής. Νέο χρέος πάνω στο χρέος, για τη διαχείρισή του εις το διηνεκές.

Η άλλη εναλλακτική αποσαφηνίζει, ότι χωρίς  «κούρεμα» του χρέους και χωρίς  ριζική αλλαγή της δανειακής Συμφωνίας δεν μπορεί να σταθεροποιηθεί η οικονομία και να οργανωθεί ξανά η κοινωνία με ένα δυσβάστακτο χρέος. Αυτό είναι το κύριο πρόβλημα και όχι κατά πόσον χαρακτηρίζεται  ή όχι  επαχθές το χρέος. Όμως είναι αυτονόητο ότι ακόμα και η επιτυχία για τη ρύθμιση του χρέους μετά από μια νέα διαπραγμάτευση, δεν επαρκεί για την ανάκαμψη της Ελλάδας και των άλλων ελλειμματικών χωρών της περιφέρειας της ευρωζώνης. Απαιτείται και αλλαγή της πολιτικής στο εσωτερικό  με βαθιές διαρθρωτικές αλλαγές που έχει εξαγγείλει ο ΣΥΡΙΖΑ στους θεσμούς, στην οικονομία, στην κοινωνία και στην παραγωγική συγκρότηση της χώρας αλλά και στην Ευρώπη που η άρχουσα ελίτ των Βρυξελών, ασκεί πολιτική διαρκούς λιτότητας με την καθοδήγηση της ενισχυμένης ήδη γερμανικής ελίτ.

 Μια πολιτική όμως διεξόδου από την κρίση χρέους στην ευρωζώνη προϋποθέτει:

• Αποτελεσματικό μηχανισμό ευρωπαϊκής αλληλεγγύης ως πρώτη προτεραιότητα.

• Αποτελεσματική τόνωση των επενδύσεων και όχι ημίμετρα και δήθεν φιλανθρωπική μέριμνα για νέους της Ευρώπης

• Κοινό και ενισχυμένο οικονομικά προϋπολογισμό και κοινούς δημοσιονομικούς κανόνες,

• Πραγματική Τραπεζική Ένωση και διαθρωτικές αλλαγές εποπτείας και ελέγχου στο ευρωπαϊκό Τραπεζικό σύστημα και όχι επιφανειακές τραπεζικές ρυθμίσεις για την εξυπηρέτηση των αγορών.

• Νέα δομή στην κορυφή της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με απόρριψη της Διακυβερνητικής  κυριαρχίας των ισχυρών κρατών και του Συμβουλίου Κορυφής και προσέγγιση δομών δημοκρατικής , κοινοβουλευτικής και κοινοτικής κυριαρχίας.

Για να γίνει αποδεκτή πανευρωπαϊκά μια νέα προοδευτική και δημοκρατική δομή κοινοτικής εξουσίας στην Ευρώπη απαιτεί αγώνα και διαπραγμάτευση σοβαρή, η έκβαση της οποίας είναι υπόθεση πολιτικών και κοινωνικών συσχετισμών σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Υπόθεση των ελλήνων πολιτών ανδρών και γυναικών είναι να επιλέξουν προοπτική για τη νέα πορεία της χώρας στην Ευρώπη και στο κόσμο με πλήρη συναίσθηση της ευθύνης τους.Ίδωμεν.