Ζητήματα που απαιτούν απαντήσεις από το ΣΥΡΙΖΑ

 

Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ένα ριζοσπαστικό και ανανεωτικό κόμμα της Αριστεράς, που γεννήθηκε μέσα στην κρίση. Κατά μία άποψη διάγει ακόμα τη νηπιακή του ηλικία αφού συγκροτήθηκε μόλις τον Ιούλιο του 2012.

Η παρουσία του στην πολιτική σκηνή του τόπου αποτυπώνεται με  εμφανείς και εντυπωσιακές επιτυχίες, παρά τον ανηλεή πόλεμο που δέχεται από όλα τα συστημικά μέσα και επίπεδα, εσωτερικά και διεθνή.  Την ίδια περίοδο καταρρέει το πανίσχυρο δικομματικό σκηνικό ΠΑΣΟΚ και  ΝΔ που διαχειρίστηκε πολλές δεκαετίες την πολιτική αλλά και προκάλεσε την πρόσφατη κρίση που μαστίζει τη χώρα. Όπως δείχνουν τα «πράγματα» ο ΣΥΡΙΖΑ θα παραλάβει σε σύντομο χρονικό διάστημα στα χέρια του «την καυτή πατάτα» της διαχείρισης της εξόδου της χώρας από την βαθιά και πολύμορφη κρίση και θα αποτελέσει μετά τις επικείμενες εθνικές εκλογές, τον πυρήνα κυβέρνησης εθνικής σωτηρίας.

Είναι επομένως αναγκαίο να ανοίξουν ενώπιον της κοινωνίας των πολιτών τα ζητήματα που θα αντιμετωπίσει ο ΣΥΡΙΖΑ και να διερευνηθούν δημόσια οι λύσεις που προτείνει για την επίλυσή  τους. Τα ζητήματα είναι διάσπαρτα στο ιδεολογικό, στο πολιτικό, στο οικονομικό και στο κοινωνικό πεδίο και απαιτούν απαντήσεις για να ανοίξει ο δρόμος μιας βιώσιμης και αποτελεσματικής λύσης διεξόδου από την κρίση, προφανώς προς την κατεύθυνση που θα παρουσιάσει ο σαφής και ολοκληρωμένος προγραμματικός λόγος που θα παρουσιάσει ο  ΣΥΡΙΖΑ. Εκεί ο ΣΥΡΙΖΑ θα αναμετρηθεί με τις διαθέσεις και τις επιλογές ολόκληρης της κοινωνίας.

Στο ιδεολογικό επίπεδο.

Ο ΣΥΡΙΖΑ ευαγγελίζεται μια εκδοχή του «ταλαιπωρημένου» ιδεολογικά σοσιαλισμού στο πρόσφατο παρελθόν. Τον σοσιαλισμό  με ελευθερία και δημοκρατία. Δεν παύουν όμως να συνυπάρχουν στους κόλπους του απόψεις διαφορετικές που αναφέρονται στην «σοσιαλιστική» προοπτική σε μία μόνο χώρα, ή στην Ευρώπη και ακόμη στο διεθνές επίπεδο. Δεν αναπτύσσονται απόψεις σχετικά με το δρόμο μετάβασης και τα κύρια χαρακτηριστικά του σοσιαλισμού, αυτά αποτελούν σημεία διαφωνίας  που είναι περίπου βέβαιο αν ανοίξει συζήτηση θα αναδειχτούν.

Η Διακήρυξη που εγκρίθηκε με μεγάλη πλειοψηφία στο Ιδρυτικό Συνέδριό του ΣΥΡΙΖΑ τον περασμένο Ιούλιο, σκιαγραφεί ένα πλαίσιο που φάνηκε αποδεκτό, από την πλειοψηφία του Συνεδρίου και των μελών του κόμματος. Συγκεκριμένα στην Ιδρυτική Διακήρυξη αναφέρονται τα εξής: «Παράλληλα με την πολιτική δράση του ο ΣΥΡΙΖΑ είναι υποχρεωμένος να πρωτοστατήσει ώστε να ξεκινήσει και να αναπτυχθεί ενεργά, με τα κατάλληλα μέσα σε κάθε αρμόδιο πλαίσιο, η διεξοδική συζήτηση για τα μεγάλα ζητήματα που τίθενται σε σχέση με την κριτική του καπιταλισμού και το αίτημα για ένα σοσιαλισμό του 21^ου αιώνα με ελευθερία και δημοκρατία τόσο στην Ελλάδα και στην κλίμακα της Ευρώπης.»

Ο διάβολος, όπως λέγεται, «κρύβεται στις λεπτομέρειες». Αν επομένως ανοίξουν τα ζητήματα αυτά, είναι προφανές ότι θα υπάρξουν διαφωνίες, που ήδη έχουν αρχίσει να περιρρέουν δημόσια στον πολιτικό ορίζοντα. Πρέπει λοιπόν πριν από την ανάληψη της κυβερνητικής εξουσίας  και τη χάραξη γραμμών και στόχων για την προοπτική της χώρας, το «όραμα» του ΣΥΡΙΖΑ να αποσαφηνιστεί περισσότερο, τουλάχιστον σε επίπεδο κόμματος, για να αποτραπούν δυσμενείς  και κακόηχες παραφωνίες.

Επί τη ευκαιρία, θυμάμαι σε μια συνάντηση που είχε πραγματοποιηθεί στην Αθήνα με τον σημερινό Πρόεδρο της Νικαράγουα Ντανιέλ Ορτέγκα το 1988, αν δεν με απατά η μνήμη μου, όταν ο σύντροφος Γιάννης Μπανιάς προσπαθούσε να εξηγήσει τις διαφορές μεταξύ των τότε Προοδευτικών και Αριστερών κομμάτων, ο σοφός επαναστάτης από την Νικαράγουα Ντανιέλ Ορτέγκα, τον διέκοψε και του έθεσε ένα ερώτημα. «Τέλος πάντων σύντροφε Μπανιά, ποιο είναι το συνολικό ποσοστό των Αριστερών και προοδευτικών δυνάμεων στην Ελλάδα;» Όταν ο σύντροφος Γιάννης του απάντησε, ότι το ποσοστό προσεγγίζει το 60%, ο Ντ. Ορτέγκα αναφώνησε με περισσή έκπληξη. «Τότε σύντροφε γιατί δεν συμφωνείτε να κυβερνήσετε τη χώρα, τι περιμένετε να λύσετε το πρόβλημα του σοσιαλισμού και μετά να διεκδικήσετε την εξουσία;».

Στο πολιτικό επίπεδο.

Στο πολιτικό επίπεδο «τα πράγματα» είναι ακόμη ποιο περίπλοκα και εκτείνονται σε δύο πεδία. Στις διεθνείς  επιλογές τις χώρας και κυρίως στην συμμετοχή της στο πρωτότυπο αλλά βασανιστικό εγχείρημα της ευρωπαϊκής ενοποίησης και στο εσωτερικό στον τρόπο αντιμετώπισης των μνημονιακών δυνάμεων που διαχειρίζονται την κρίση. Στις συμμαχίες που πρέπει να αναπτυχθούν, εν δυνάμει προς την κυβερνητική ανατροπή για να επιτύχει το εγχείρημα της πολιτικής αλλαγής στην Ελλάδα.

Σχετικά με την ασκούμενη πολική του ΣΥΡΙΖΑ στην Ευρώπη, παρά την εντυπωσιακή θέση του για τη σκιαγράφηση του «Ευρωπαϊκού οράματος» δηλαδή της μελλοντικής Ευρώπης του σοσιαλισμού, υπάρχουν ελλείψεις και κενά σχετικά με τη πορεία επανίδρυσης και της ενοποίησης της σημερινής Ευρωπαϊκής Ένωσης. Για παράδειγμα κανένα από τα σημαντικά Αριστερά Κόμματα της Ε.Ε δεν θέτει ζήτημα εξόδου από αυτήν. Ο ΣΥΡΙΖΑ προκειμένου να διασκεδάσει τις υπαρκτές διαφορές στο πρόβλημα αυτό, που οξύνθηκε μετά την κρίση, ισορροπεί  με μια αμφίσημη και γενικόλογη θέση, που προκαλεί ερμηνείες και διαφοροποιήσεις στα υπαρκτά ρεύματα και τάσεις του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης.

Στην Ιδρυτική Διακήρυξή του αναφέρεται μεταξύ άλλων: «Η δική μας Ευρώπη βρίσκεται στον αντίποδα της Ευρώπης του νεοφιλελευθερισμού, των αυτοκρατορικών βλέψεων κάποιων κρατών της και του εντεινόμενου αυταρχισμού. Δική μας Ευρώπη είναι η Ευρώπη των λαών, η Ευρώπη των επαναστάσεων, η Ευρώπη του κοινωνικού κράτους, η Ευρώπη του σεβασμού της παιδικής ηλικίας, των ηλικιωμένων και των ανθρώπων με ειδικές ανάγκες , η Ευρώπη της επιστημονικής επανάστασης, Η Ευρώπη του Διαφωτισμού και της ριζοσπαστικής κριτικής του, η Ευρώπη του φεμινισμού και του διεθνισμού, η Ευρώπη του σοσιαλισμού».

Όμως σήμερα η Ε.Ε διαχειρίζεται, με σκληρό, είναι η αλήθεια τρόπο, την υπόθεση της βαθιάς και αδιέξοδης δημοσιονομικής κρίσης και του τεράστιου χρέους της χώρας. Είναι πιθανό, στο εγγύς μέλλον να επιχειρηθεί από το ΣΥΡΙΖΑ, μια σκληρή διαπραγμάτευση για την αναδιάρθρωση του μη βιώσιμου χρέους. Επομένως διαφοροποιήσεις και ασάφειες που αφήνουν, στην περίπτωση ενός διαπραγματευτικού αδιέξοδου, ανοικτή την πόρτα εξόδου της χώρας από την Ε.Ε, κατεστραμμένη ενώπιον της διεθνούς  βαρβαρότητας που επικρατεί εκτός Ε.Ε, δίπλα σε μια περιοχή που φλέγεται από τα πραξικοπήματα και τους τοπικούς πολέμους, είναι επικίνδυνες.

Η Ελλάδα αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του ευρωπαϊκού γίγνεσθαι. Από την εποχή του Διαφωτισμού, της Γαλλικής επανάστασης, του Ρήγα Φεραίου, της Εθνικής Παλιγγενεσίας, και του Καποδίστρια, η ευρωπαϊκή σκέψη και οι προοδευτικές ιδέες αποτελούσαν αδιαίρετο στοιχείο της εθνικής συγκρότησης των Ελλήνων. Για γεωπολιτικούς, ιστορικούς, πολιτιστικούς, πολιτικούς, οικονομικούς και κοινωνικούς λόγους, οι Έλληνες είναι Ευρωπαίοι.

Σήμερα στις συνθήκες διάλυσης του οικονομικού και παραγωγικού ιστού της χώρας  και της μη βιώσιμης υπερχρέωσής της, θα ήταν καταστροφή ακόμη και σκέψη αποχώρησης από την Ε.Ε. Οποιοδήποτε άλλο κράτος –μέλλος της Ε.Ε, διαθέτει τη θεωρητική και πραγματική δυνατότητα να αποχωρήσει από την Ε.Ε. Ακόμα και η Κύπρος, με την σημερινή  οικονομική συγκρότησή της, ως χώρα διακίνησης διεθνών χρηματοοικονομικών συναλλαγών, μπορεί να επιχειρήσει την επιλογή αυτή , έστω και αν δεν τη συμφέρει. Το ίδιο και η Ιταλία, που διαθέτει ισχυρή βιομηχανική βάση, ή η Ισπανία που έχει ευρύτατη εμπορική επιρροή και σύνδεση με την Λατινική Αμερική, θα μπορούσαν να αντισταθμίσουν κέρδη και οφέλη και να επιλέξουν την αποδέσμευση από την Ε.Ε. Δυνατότητα που δεν έχει σήμερα,  σε καμία απολύτως περίπτωση, η Ελλάδα. Αυτές οι αλήθειες, που ενδημούν με πολύ καθαρό τρόπο ακόμη και σε κορυφαίους διεθνείς οικονομολόγους που είχαν στην αρχή της κρίσης διαφορετικές απόψεις, πρέπει να ειπωθούν δημόσια, να αποσαφηνιστούν και να αποτελέσουν βάση των προοδευτικών επιλογών του ΣΥΡΙΖΑ, στη νέα ποιο δύσκολη φάση της πολιτικής του προοπτικής.

Είναι σημαντικό, ότι ο Πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ δίπλα στον έντονο ριζοσπαστισμό που τον διακατέχει, για την προοπτική της πολιτικής ανατροπής στην Ελλάδα, συνοδοιπορεί και με το όραμα της αλλαγής στην Ευρώπη. Για αυτό ο Αλέξης Τσίπρας αποτελεί και ελπίδα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς, των ευρωπαίων διανοουμένων, και των αριστερών πολιτών ανδρών και γυναικών. Δεν είναι τυχαίο ότι του ανατέθηκε σημαντικός ρόλος στην ευρωπαϊκή σκηνή, για να προωθήσει το εναλλακτικό όραμά του, από ηγετική  θέση στο ευρωπαϊκό πολιτικό προσκήνιο, εν όψει και των ευρωεκλογών της άνοιξης.

Στο εσωτερικό μέτωπο, η πολιτική του διαχωρισμού των πολιτικών δυνάμεων και των ασκούμενων πολιτικών τους, σε μνημονιακές και αντιμνημονιακές έχει επιτύχει. Η σημερινή κατάσταση στην Ελλάδα το επιβεβαιώνει, όπως και οι ασκούμενες πολιτικές των μνημονιακών κυβερνήσεων όπως:

-Η κραυγαλέα ταξική πολιτική που επιβλήθηκε στην ελληνική κοινωνία και οι προκλητικές εξαιρέσεις των «εχόντων και κατεχόντων».

-Οι αναίσχυντες καταστάσεις των λιστών και της διαφυγής των καταθέσεων εκτός Ελλάδος, της φοροδιαφυγής, της φοροαποφυγής, της εισφοροδιαφυγής, της στάσης πληρωμών παντός είδους «προνομιούχων».

-Η έξαρση της παραοικονομίας, με το λαθρεμπόριο, τις παράνομες υπέρ και υπό τιμολογήσεις, την προκλητική κοινωνική αναλγησία των νοικοκυραίων επιχειρηματιών τύπου Μανολάδας και των ασύδοτων εξωχώριων εταιριών.

-Η διάλυση του προκαπιταλιστικού παραγωγικού κοινωνικού και διοικητικού ιστού της χώρας, με εκατομμύρια ανέργους και εξαθλιωμένους πολίτες, άνδρες και γυναίκες,  μόνο μια κυβέρνηση εθνικής σωτηρίας, με την ευρύτερη δυνατή κοινωνική και πολιτική συναίνεση, με  μακρά σταθερή και αψεγάδιαστη θητεία,  θα μπορέσει να αντιμετωπίσει την προϊούσα σήμερα κατάρρευση της οικονομίας, της κοινωνίας και των θεσμών, και να οδηγήσει τη χώρα σε ένα νέο πρότυπο οργάνωσης και ανάπτυξης.

Η αβέβαιη και δύσκολη αυτή προοπτική, δεν αντιμετωπίζεται με κλίμακα του1:1 ή με την επιλογή «βλέποντας και κάνοντας», που λίγο πολύ περιγράφει ο ΣΥΡΙΖΑ. Επιβάλλει αναζήτηση ισχυρών και μακράς διάρκειας συμμαχιών ενώπιον του ελληνικού λαού, ολοκληρωμένο, διαρκές και κυλιόμενο πρόγραμμα ανόρθωσης, με στόχους και προοπτική ανάπτυξης, με στήριξη των φτωχοποιημένων κοινωνικών κατηγοριών, με βαθιές διαρθρωτικές αλλαγές  στην παραγωγική δομή, τη θεσμική συγκρότηση και την κοινωνική διάρθρωση της χώρας, για να ανοίξει δίκαιος και δημοκρατικός δρόμος θετικής διεξόδου από την κρίση. Προφανώς η πολιτική αυτή θα επιτηρείται και θα ελέγχεται από την κοινωνία με όρους διαφάνειας, συμμετοχής και κοινωνικού ελέγχου και θα οικοδομεί στην πράξη, μια μακροπρόθεσμη διαδικασία κοινωνικής αλλαγής, με δικαιοσύνη, δημοκρατία, ελευθερία και πραγματική και όχι εικονική ενημέρωση του λαού, χωρίς τεχνικές της εξουσίας και της επικοινωνίας, με πλήρη διαφάνεια και υπεύθυνη ενημέρωση.

 Αυτό το πολιτικό αφήγημα ο ΣΥΡΙΖΑ ούτε το έχει αναδείξει, ούτε το έχει δημοσιοποιήσει. Ζητάει από το λαό «να ανατρέψει το μνημόνιο με την ψήφο το». Αυτή η πρόταση δεν αφορά μόνο στην Αριστερά. Το εύρος της καλύπτει και δυνάμεις που φτάνουν μέχρι το αντιδραστικό άκρο!  Στην πολιτική υπάρχουν δύο άξονες επί των οποίων πρέπει να λειτουργήσει η Αριστερά στην πορεία της προς την κυβερνητική εξουσία. Ένας οριζόντιος στον οποίο ξεδιπλώνει το όραμά της και την πολιτική της και ένας κατακόρυφος που προωθεί δομικές αλλαγές στην οικονομία, στην κοινωνία στους θεσμούς και στον πολιτισμό. Όμως και οι δύο προϋποθέτουν ευρεία και μακροχρόνια συναίνεση της κοινωνίας των πολιτών και των συμμάχων της.  Αυτό το μεγάλο ζήτημα δεν το έχει επιλύσει ο ΣΥΡΙΖΑ, απλά το αναζητεί ακόμη.   

Στο οικονομικό επίπεδο.

Είναι αυτονόητο ότι η πολιτική που ασκείται από τη συγκυβέρνηση ΠΑΣΟΚ - Ν.Δ είναι αδιέξοδη. Στην καλύτερη των περιπτώσεων, συνεχίζει να «αγοράζει» πολιτικό χρόνο και να αναστέλλει την κατάρρευσή της, μέχρι της εθνικές εκλογές, όποτε αυτές γίνουν. Μόνο αν σκοντάψει με  «ατύχημα» θα εγκαταλείψει την εξουσία. Η Κυβέρνηση που θα την αντικαταστήσει θα επιχειρήσει να συμμαζέψει τα «κομμάτια» της οικονομίας και θα «θρύψαλα» της κοινωνίας. Το έργο αυτό θα είναι δύσκολο και επίπονο. Ο ΣΥΡΙΖΑ εκτός απροόπτου θα είναι ο κύριος διεκδικητής της κυβερνητικής εξουσίας και απέναντί του θα έχει ένα λαό εξαθλιωμένο, μια οικονομία διαλυμένη και τεράστια κοινωνικά, οικονομικά και θεσμικά  προβλήματα να επιλύσει. Όμως ο χρόνος που απομένει για να προκηρυχθούν εκλογές εκτάκτως  ή προγραμματισμένα είναι πολύ λίγος και σύντομα τα προβλήματα αυτά θα βρεθούν μπροστά του.

Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θα έχει χρόνο στη διάθεση του να «πειραματισθεί» ή να «δοκιμάσει» επιλογές. Οφείλει να έχει επεξεργαστεί και να έχει  διαμορφώσει ένα συνεκτικό  ολοκληρωμένο, πραγματοποιήσιμο και όσο γίνεται αναλυτικό πρόγραμμα διεξόδου, που θα έχει καταθέσει δημόσια στην κοινωνία και θα αγωνιστεί, από χθες, για να επιτύχει την συναίνεση της κοινωνίας για αυτό. Τα επιχειρήματα, ότι όταν θα αναλάβει τη διαχείριση, θα βρει δρόμους διεξόδου και εν πάσει περιπτώσει, έχει συγκριτικό πλεονέκτημα διότι, δεν εξαρτάται από κανένα κέντρο ισχύος, δεν τον κρατάει όμηρο κανείς και από πουθενά, ότι είναι, έτσι ή αλλιώς, ασυγκρίτως  καλύτερος από τους αποτυχημένους μνημονιακούς διαχειριστές, δεν αποτελούν σοβαρά  πλεονεκτήματα. Η Οικονομία, η Κοινωνία και οι Διεθνείς υποχρεώσεις της χώρας, πρέπει να έχουν αναζητηθεί και διαμορφωθεί, πρέπει να είναι πολύ ποιο πριν ολοκληρωμένες, με εναλλακτικά σχέδια και προσαρμογές, που δεν επινοούνται στο πόδι.

Ο ΣΥΡΙΖΑ στον οριζόντιο άξονα της ανάπτυξης της πολιτικής του έχει επιτύχει πολύ σημαντικά πράγματα, έστω και αν κατηγορείται για λαϊκισμό. Στον κατακόρυφο όμως,  που θα επιχειρήσει τον θεσμικό εκσυγχρονισμό του κράτους και την μελλοντική διακυβέρνηση είναι ανέτοιμος. Ένα μόνο στοιχείο για να γίνει κατανοητό αυτό το πρόβλημα. Για την επεξεργασία αναλυτικού προγράμματος στην προοπτική της διακυβέρνησης, πρέπει να στρατευθεί ένα μεγάλο μέρος από το δυναμικό της προοδευτικής διανόησης του τόπου και να ενημερωθεί σφαιρικά ο ελληνικός λαός. Για την άσκηση κυβερνητικής εξουσίας  και την αντιμετώπιση των διεθνών υποχρεώσεων της χώρας, χρειάζονται μερικές χιλιάδες ειδικοί, έμπειροι, προοδευτικοί και αδιάφθοροι πολίτες, που σήμερα δεν υπάρχουν. Επομένως και αυτό το μείζον πρόβλημα πρέπει να δρομολογηθεί το συντομότερο δυνατό προς τη λύση του, αφού έχουν ήδη αναζητηθεί, είναι επεξεργασμένοι και όπως δείχνουν τα πράγματα είναι με σημαντικό βαθμό αποδεκτοί από την κοινωνία, προγραμματικοί άξονες και στόχοι για την οικονομία και τις διαρθρωτικές αλλαγές στο οικονομικό πεδίο.

Το μέγα πρόβλημα υπάρχει στο κοινωνικό επίπεδο.

Στο πεδίο αυτό ο ΣΥΡΙΖΑ έχει κάνει τα λιγότερα. Βεβαίως αποδέχεται, υποστηρίζει και αγωνίζεται, μέσα και έξω από του Βουλή, για τις απώλειες των αδύναμων κοινωνικών στρωμάτων και κατηγοριών, ως συνέπεια των ανάλγητων και ταξικών επιλογών των μνημονιακών κυβερνήσεων. Βεβαίως συγκρούεται στο πολιτικό επίπεδο με μεγάλη ένταση, με κόστος και πρόκληση ανεπιθύμητης για τις επιδιώξεις του πόλωσης,  για να μην κατηγορηθεί ότι ενστερνίζεται την πολιτική του «ώριμου φρούτου» ή για οικονομία δυνάμεων ή για τεχνική απόκρυψη των θέσεών του, ώστε να επιτύχει, με καιροσκοπισμό και ποιο ήρεμες συνθήκες, περισσότερα πολιτικά οφέλη μέχρι την πλήρη κατάρρευση των αποτυχημένων διαχειριστών της σημερινής μνημονιακής εξουσίας. Βεβαίως υπόσχεται στο πλαίσιο του εφικτού την επανόρθωση αδικιών και απωλειών των κλάδων των εργαζομένων, των συνταξιούχων και των άλλων στρωμάτων που πλήττονται με σφοδρότητα από την ταξική μνημονιακή πολιτική. Βεβαίως σέβεται και υπολογίζει σοβαρά τις επιδιώξεις και τα αιτήματα των κοινωνικών κινημάτων  και των αγώνων της κοινωνίας ευρύτερα

Όμως αυτά δεν αρκούν, η ελληνική κοινωνία πρέπει να συνειδητοποιήσει σε όλη της την έκτασή, το βάθος των προβλημάτων (οικονομικών και κοινωνικών) που αντιμετωπίζει, να κατανοήσει ότι δεν υπάρχει επιστροφή στο πρόσφατο παρελθόν, ότι η κοινωνία από εδώ και εμπρός θα προχωρήσει με βάση τις αρχές και αξίες της αριστεράς, όπως δικαιοσύνη, δημοκρατία αντιπροσωπευτική, άμεση και συμμετοχική, με ελεύθερη την έκφραση των ιδεών, των πολιτικών απόψεων και της επικοινωνίας, με ισότητα και  ίδιες ευκαιρίες για όλους, με άρση των αδικιών από τους αδύναμους και ανήμπορους, με τη διασφάλιση των στοιχειωδών αναγκών σε όλους ανεξαιρέτως χωρίς αποκλεισμούς, με την ανάδειξη νέου τύπου οικονομικές, κοινωνικές και πολιτιστικές σχέσεις, στην οργάνωση της κοινωνίας και του νέου τύπου προόδου και αειφόρου ανάπτυξης, με κοινωνικές, οικολογικές, και πολιτισμικές προτεραιότητες και ευαισθησίες για την  ανέλιξη της κοινωνίας και την ευημερία του λαού της χώρας. Η ελληνική κοινωνία πρέπει να προετοιμαστεί μέσα στις δύσκολες συνθήκες θυμού, απογοήτευσης και κατάθλιψης, που κλυδωνίζεται, με τα όσα έχει αντιμετωπίσει μετά το ξέσπασμα της κρίσης.

Ο ΣΥΡΙΖΑ από την άλλη έχει να αντιπαλέψει ένα πανίσχυρο πολιτικό, επικοινωνιακό και διεθνές και έντονα συντηρητικό μέτωπο, που θα υποσκάπτει την πολιτική του και θα ανατρέπει ή θα διαστρεβλώνει της επιλογές του. Βρίσκεται αντιμέτωπος  προφανώς με υπέρτερες δυνάμεις που θα ακυρώνουν ότι προοδευτικό και κοινωνικά δίκαιο μέτρο θα προωθεί.

Είναι αυτονόητο ότι κατά την άσκηση αυτής της πολιτικής,  θα υπάρξουν δεσμεύσεις ή ακυρώσεις ή και μέτρα αποτροπής επιλογών που οδηγούν στη διαιώνιση του αποτυχημένου προτύπου της αλλοτρίωσης, του άκρατου καταναλωτισμού και της σπατάλης, που άνθισε στη χώρα πριν από την κρίση.  Στην  περίοδο της προσπάθειας ανόρθωσης της χώρας, της οικονομίας και της κοινωνίας, θα πρέπει να καθοριστούν, όροι και οι προϋποθέσεις με περισσή σαφήνεια και ειλικρίνεια, που θα διευκολύνουν αυτή την προσπάθεια και αντίθετα θα εμποδίζουν την ασυδοσία, την αδιαφορία και την άρνηση της συμμετοχής, στην προσπάθεια οργάνωσης ενός νέου προωθημένου και σύγχρονου κοινωνικού προτύπου, ριζικά διαφορετικού από αυτό που γνώρισε η κοινωνία στις συνθήκες.

Όλα αυτά που κατατίθενται στο παρόν σημείωμα πρέπει να συζητηθούν τώρα, σήμερα ώστε να διασφαλιστούν συναινέσεις, να ανοίξουν ορίζοντες αλλαγών και να βαδίσει η ταλαιπωρημένη ελληνική κοινωνία με σιγουριά και ασφάλεια την ανοικοδόμηση του μέλλοντός της.