Η Ευρώπη μετα την κρίση χρέους

Θα αναπτύξω την παρουσίαση της πρότασής μου σε τρεις ενότητες.

1. Ποια είναι σήμερα η Ε.Ε ποια η πολιτική της και πως αντιμετωπίζεται

2.Πως λειτούργησε η κρίση στην Ε.Ε ποιός ο ρόλος του Ευρώ και των ευρωπαϊκών ελίτ.

3.Ποια η πορεία διεξόδου, στην Ευρώπη και στην Ελλάδα και ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς

 

Η νομισματική φιλοσοφία της συνθήκης του Μάαστριχτ οδηγεί το οικοδόμημα της ευρωζώνης στο γκρεμό. Όσο τηρούνται οι κανόνες - ζουρλομανδύας του Μάαστριχτ τα κράτη μέλη αναγκάζονται να διαχειριστούν τα ελλείμματά τους και τα χρέη τους μόνο με την εσωτερική υποτίμηση ή φορολογικά μέτρα και όχι με νομισματικές διακυμάνσεις του ενιαίου νομίσματος που δεν είναι δυνατές. Η σημερινή κατάσταση της κρίσης χρέους ανέδειξε τη μεγάλη αντίφαση του θεσμικού πλαισίου της Ε.Ε που εξαναγκάζει τις αδύναμες και ελλειμματικές χώρες, για να παραμείνουν μέλη της ευρωζώνης σε συνθήκες αναπτυξιακού χάσματος, να καταβάλουν βαρύτατο δημοσιονομικό τίμημα. Επομένως η αδιέξοδη πορεία της Ε.Ε δεν είναι υπόθεση των ανάλγητων και αδίστακτων ηγετών της (Μέρκελ, Ολάντ, Μπαρόζο, Βόρειες χώρες) είναι υπόθεση που επιβάλλει αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο της ευρωζώνης και της Ε.Ε, άρα και ανατροπή των πολιτικών δυνάμεων που το διαχειρίζονται με συντηρητικές επιλογές και σκοπιμότητες σε βάρος της πορείας της Ε.Ε. και του κοινωνικού προτύπου που οικοδόμησε τις τελευταίες δεκαετίες.




Είναι αυτονόητο ότι η Ευρωπαϊκή Αριστερά και το όραμά της του σοσιαλισμού με δημοκρατία και ελευθερία παραμένει πάντα επίκαιρο, και αν υιοθετηθεί από όλες τις ευρωπαϊκές προοδευτικές δυνάμεις της Ευρώπης, μπορεί να κρατήσει ανοιχτό το δημοκρατικό δρόμο για το σοσιαλισμό μέσα από την πρωτόγνωρη, ενδιαφέρουσα αλλά και δύσβατη πορεία της ευρωπαϊκής ενοποίησης. Για την επιτυχία αυτού του στόχου χρειάζονται πρωτοβουλίες μεγάλης εμβέλειας και ικανού ορίζοντα, από το Κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς (ΚΕΑ) που στις παρούσες συνθήκες της πολιτικής και κοινωνικής κινητικότητας που αναπτύχθηκε στις χώρες του Ευρωπαϊκού Νότου και όχι μόνο, υπερβαίνει τα όρια της ευρωπαϊκής Αριστεράς. Για αυτό το ΚΕΑ οφείλει να προωθήσει μια εναλλακτική ριζοσπαστική πολιτική πρόταση Αριστερής διακυβέρνησης της Ε.Ε και να αναδείξει ένα αριστερό όραμα της προοπτικής της ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης που θα συγκινήσει τους Ευρωπαϊκούς Λαούς και θα ανατρέψει συντηρητικούς πολιτικούς συσχετισμούς. Έτσι ο ρόλος του μπορεί να αναδειχτεί σε καταλύτη πολιτικών ανατροπών και εξελίξεων ακριβώς όπως γίνεται σήμερα και στη χώρα μας.

Η χρηματοοικονομική κρίση.

Η κατάρρευση του διεθνούς χρηματοπιστωτικού συστήματος το 2007 στις ΗΠΑ, απείλησε την παγκόσμια οικονομία και προκάλεσε ισχυρούς κραδασμούς στην Ευρώπη και σε πολλές περιοχές του κόσμου. Η πολιτική της "Συναίνεσης της Ουάσινγκτον", η γνωστή με το όνομα Φριντμανισμός που υιοθετήθηκε από το ΔΝΤ και την Παγκόσμια Τράπεζα τη δεκαετία του 90 η οποία θα αναμόρφωνε αρχικά τη Λατινική Αμερική και κατόπιν το κόσμο ολόκληρο απέτυχε παταγωδώς. Η καταστρεπτική αυτή πολιτική που προκάλεσε παγκοσμίως "Σοκ και Δέος" βρήκε δυστυχώς ευρύ συνασπισμό προθύμων στην Ευρώπη και στην Ελλάδα. Οι ακραίες αυτές συνθήκες σε συνδυασμό με την ελλειμματική αρχιτεκτονική της ευρωζώνης, δημιούργησαν σοβαρές ανησυχίες και βαρύτατες αδικίες σε βάρος των αδύναμων κοινωνικών στρωμάτων του Ευρωπαϊκού Νότου, που εγκλωβίστηκαν στη δίνη της κρίσης χρέους. Το ιστορικά διαμορφωμένο κοινωνικό μοντέλο πλήγηκε ανεπανόρθωτα. Τα αδύναμα μέρη των κοινωνιών που δεν ανήκουν στους κερδισμένους της κρίσης ή τους ωφελημένους από τη νεοφιλελεύθερη λαίλαπα, κλήθηκαν με κοινωνικά ανάλγητες πολιτικές λιτότητας και δημοσιονομικής πειθαρχίας, να πληρώσουν το λογαριασμό που προκλήθηκε στη λειτουργία και τη κερδοσκοπική δραστηριότητα του διεθνούς χρηματοπιστωτικού συστήματος. Αντίθετα τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα δέχτηκαν άμεσα κρατικές ενισχύσεις έξω και πέραν του ισχύοντος νεοφιλελεύθερου υποδείγματος, για να αποφύγου ντον τον κίνδυνο χρεοκοπίας τους και για να προστατευθούν τα στρώματα υψηλών εισοδημάτων που θίγονταν από την κρίση των τραπεζών. Πορεία διεξόδου. Η κρίση χρέους στην Ε.Ε παρά τις επικοινωνιακές διακηρύξεις των Ευρωπαϊκών Ελίτ και τις αποφάσεις των δεκάδων Συνόδων Κορυφής που πραγματοποιήθηκαν την τελευταία τριετία, δεν αντιμετωπίστηκε. Επέτυχαν μόνο με τους μηχανισμούς χρηματοπιστωτικής σταθερότητας να συντηρήσουν τα επιτόκια δανεισμού των κρατικών ομολόγων των χωρών του ευρωπαϊκού νότου κυρίως της Ιταλίας και της Ισπανίας, ενώ το πρόβλημα της ελληνικής οικονομικής κρίσης το άφησαν για μετά της Γερμανικές εκλογές, με αποτέλεσμα η Ελλάδα να κλυδωνίζεται επικίνδυνα μέσα στο θανατηφόρο σπιράλ της ύφεσης και του αυτοτροφοδοτούμενου χρέους, παρά τις πολιτικές σκληρής λιτότητας, αυστηρής δημοσιονομικής πειθαρχίας και πλήρους απορύθμισης της ελληνικής οικονομίας που απαιτούν για την συντήρηση του εξωπραγματικού προγράμματος εξυγίανσης που αποφάσισαν. Ανάλογη πολιτική θα εφαρμόσουν στην Κύπρο.Η κρίση χρέους της Ευρωζώνης και η θεσμική κρίση στις περισσότερες πληγείσες χώρες που την ακολούθησε, δεν αντιμετωπίζεται αν δεν υπάρξει μια ολοκληρωμένη και ισότιμη συνεργασία στο πολιτικοοικονομικό επίπεδο, μια "οικονομική διακυβέρνηση της Ευρωζώνης η οποία θα συνοδευτεί με μια συγκροτημένη πολιτική, ενοποίησης της Ευρώπης. Είναι θετικό ότι η κρίση χρέους και ο τρόπος αντιμετώπισής της από το τέρας των Βρυξελών, προκάλεσε ένα αναγεννητικό σοκ στα ευρύτερα εκλογικά και κοινωνικά σώματα των λαών της ευρωζώνης, που συνειδητοποίησαν ότι η κρίση και ο τρόπος διαχείρισής της, πλήττει με σφοδρότητα τα προσωπικά συμφεροντά τους και τις οικονομίες των χωρών τους. Η στασιμότητα είναι παρούσα στην Ένωση και για το 2013 και η καρδια της ευρωπαϊκής βιομηχανίας, η ευρωπαϊκή αυτοκινητοβιομηχανία πλήττεται ήδη με ένταση και κλείσιμο εργοστασίων με χιλιάδες απολύσεις εργαζομένων. Οι αντιδράσεις αυτές στο πολιτικο (ανατροπές κυβερνήσεων και αυστηρές κρητικές) και στο κοινωνικό (πλατείες αγανακτησμένων, κύματα απεργιών) προκαλούν μια έντονη και ενδιαφέρουσα πολιτική και κοινωνική κινητικότητα. Άνοιξε στην Ε.Ε η σύγκρουση μεταξύ καζινο-καπιταλισμού και δημοκρατίας.

Οι επιπτώσεις στην Ελλάδα.

Η Ελλάδα διαπιστωμένος αδύνατος κρίκος της Ευρωζώνης, μπήκε στη κρίση χρέους με δεδομένα τα τεράστια ελλείμματα της, πρωτογενές και εμπορικό της τάξης του 15% και με ήδη διογκωμένο το δημόσιο χρέος της στο 120% του ΑΕΠ. Οι συνέπειες είναι πλέον γνωστές, μια ασήμαντη ως προς το μεγεθός της δημοσιονομική κρίση (50 δις Ευρώ) σε σχέση με το κοινοτικό ΑΕΠ, μετατράπηκε σε κρίση του Ευρώ (500δις Ευρώ) με ευθύνη των εσωτερικών και διεθνών διαχειριστών του ελληνικού χρέους (Ε.Ε, ΕΚΤ, ΔΝΤ). Οδήγησαν τη χώρα στη δύνη ενός θανατηφόρου σπιράλ χρέους - ύφεσης - νέου χρέους, προκαλώντας οικονομικό αδιέξοδο και ανθρωπιστική κρίση. Πολιτική που απέρριψαν με καθολικό τρόπο ως λανθασμένη οικονομολόγοι διεθνούς κύρους ανά τον κόσμο. Ανάπτυξη σε συνθήκες κρίσης. Ο μύθος που αναπτύχθηκε ότι η διέξοδος από την κρίση απαιτεί την ανατροπή του καπιταλισμού τον απομυθοποίησε η ίδια η κρίση. Η πρόκληση της ανάπτυξης, σε συνθήκες κρίσης είναι εξίσου απαραίτητη σε μια καπιταλιστική αλλά και σε μια επιχειρούμενη προσπάθεια ριζικής στροφής ακόμη και ανατροπής των ισχυουσών συμβατικών καπιταλιστικών δομών προς ένα διαφορετικό σύστημα οικονομικής διαχείρισης. Με επιβολή νέων κοινωνικών και οικολογικών ορίων και αναβάθμιση του ρόλου του Δημόσιου τομέα σε επενδύσεις κοινωνικού και περιβαλλοντικού περιεχομένου τις οποίες δεν υποστηρίζει ως κοστοβόρες ο ιδιωτικός τομέας. Η σχέση μεταξύ κρατικής και ιδιωτικής ιδιοκτησίας σε συνθήκες πολύμορφής κρίσης (οικονομικής, οικολογικής, κοινωνικής, πολιτισμικής) μετατοπίζεται από την αμετακίνητη και υπερβολική πόλωση με βάση το δίλλημα, ιδιωτικό ίσον καπιταλισμός και δημόσιο ίσον σοσιαλισμός. Κραυγαλέο παράδειγμα οι παρεμβάσεις των κατ’ εξοχήν νεοφιλελεύθερων ελίτ του Ηνωμένου Βασιλείου και των ΗΠΑ που εθνικοποίησαν τα τραπεζικά τους συστήματα χρησιμοποιώντας τον επάρατο κρατισμό, για να αποφύγουν την κατάρρευση τους. Γεγονός που θάφτηκε για ευνόητους λόγους από τα συστημικά μέσα επικοινωνίας. Η τύχη της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Είναι πλέον κοινό μυστικό ότι η διαδικασία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης βρίσκεται σε αδιέξοδο. Δεν μπορεί να προχωρήσει χωρίς τη διόρθωση της λειτουργίας και των δομών της Ε.Ε. Επι τέλους μετά από τρία χρόνια, έγιναν αντιληπτά τα μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζουν η Ε.Ε και η Ελλάδα. Για αυτό απαιτούνται: -Νέο ολοκληρωμένο θεσμικό πλαίσιο επικυρωμένο από τους λαούς της ευρώπης για τη θεσμική εδραίωση της Δημοκρατίας, τη νομιμοποίηση των θεσμικών οργάνων κορυφής και την πολιτική ενοποίηση της Ευρώπης.

- Ισχυρότερη συμμετοχή και εκπροσώπηση των λαών και των εθνικών κοινοβουλίων των κρατών της Ε.Ε. -Ενίσχυση του εκλεγμένου από τους ευρωπαίους πολίτες και συγκροτημένου με ευρωπαϊκά κόμματα Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ως κυβερνώσα δύναμη, με πλήρη κυριαρχία την άσκηση του νομοθετικού έργου τον έλεγχο και την έγκριση των πεπραγμένων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. -Θεσμική νομιμοποίηση με καθολική ευρωπαϊκή αποδοχή των διοικητικών οργάνων της Ένωσης (Επιτροπή με έγκριση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, πρόεδρος της Ένωσης με καθολική ψηφοφορία) -Επίλυση του σημαντικού πολιτικού ζητήματος, δηλαδή του κατασκευαστικού σφάλματος της νομισματικής ένωσης που οι λαοί της Ευρώπης το αντιλήφθηκαν μετά την κερδοσκοπική επίθεση των αγορών στα προσωπικά τους εισοδήματα και τα κοινωνικά συμφέροντα για να προστατεύσουν τα μεγάλα εισοδήματα.

- Οικονομική Ένωση δίπλα στην Νομισματική. Ισχυρός προϋπολογισμός της Ε.Ε της τάξης του 25% του κοινοτικού ΑΕΠ για να απόκτησει πραγματικό νόημα η ανάπτυξη, όπως έγινε την δεκαετία του 80 με την εφαρμογή κεϋνσιανών επιλογών. -Κοινωνική σύγκλιση και συμμετοχή των λαών δίπλα στην εταιρική σχέση κρατών. Είναι προφανές ότι η ένταση μεταξύ του σημερινού καθεστώτος και των κάθε μορφής επί μέρους συστημάτων του, με την δημοκρατία, εξακολουθεί να αποτελεί επίκαιρο πρόβλημα προς επίλυση στην Ευρώπη και στην Ελλάδα, αφού οι αγορές και η πολιτική βασίζονται σε ριζικά αντίθετες αρχές. Τώρα απομένει να απορριφθεί από τους λαούς της Ευρώπης η λανθασμένη άποψη για το "οικονομικό σύνταγμα" που προωθούσαν μέχρι σήμερα οι νεοφιλελεύθεροι υποστηρικτές τους. Μια κατοχυρωμένη μορφή Δημοκρατίας στην Ευρώπη με συνταγματικές εγγυήσεις, θα είναι απείρως προτιμότερη από τα επαίσχυντα νεοφιλελεύθερα προτάγματα κάθε είδους και μορφής που την οδηγούν στην καταστροφή. Το όραμα της ευρωπαϊκής Αριστεράς για μια Σοσιαλιστική Ευρώπη με Δημοκρατία και Ελευθερία θα προωθηθεί όταν κριθεί η σύγκρουση μεταξύ Δημοκρατίας και καζινο-καπιταλισμού. Οι νέες προκλήσεις. Η Ε.Ε σε συνθήκες παγκοσμιοποίησης είναι ένας οικονομικός χώρος σε μέγεθος ηπείρου, με πληθυσμό 400 και πλέον εκατομμυρίων και τεράστιο ζωτικό χώρο γύρω του στη Μεσόγειο και την Αφρική. Αποτελεί μια ένωση κρατών και λαών με ένα ενιαίο νόμισμα χωρίς όμως να έχουν καθοριστεί αρμοδιότητες με τις οποίες θα μπορούσαν να συντονιστούν αποτελεσματικά οι οικονομικές πολιτικές των κρατών-μελών της, παρόλο που αντιμετωπίζει μεγάλες προκλήσεις. Η αποτυχημένη μέχρι σήμερα λειτουργία της δεν αντιμετωπίζεται με την τήρηση απλών κανόνων όπως της σταθεροποίησης των κρατικών προϋπολογισμών, του ελέγχου των ευρωπαϊκών τραπεζών, και τις καχεκτικές πολιτικές ανάπτυξης με προϋπολογισμό 1% του Ενωσιακού ΑΕΠ που δεν είναι ικανές να κλείσουν το χάσμα ανάπτυξης και ανταγωνιστικότητας μεταξύ των κρατών -μελών της. Δεν διευκολύνουν την Ευρώπη να αντιμετωπίσει τις μεγάλες παγκόσμιες προκλήσεις του 21ου αιώνα. Όπως την κλιματική αλλαγή, τις νέες διαφαινόμενες κρίσεις όπως την ενεργειακή μετά το τέλος των ορυκτών καυσίμων, τη διατροφική μετά την επερχόμενη στα μέσα του αιώνα δημογραφική έκρηξη του παγκόσμιου πληθυσμού πάνω από 10 δισεκατομμύρια, την ανάγκη ρύθμισης του παγκόσμιου τραπεζικού συστήματος με πρώτο μέτρο την καθιέρωση του φόρου Tobin στις παγκόσμιες χρηματιστηριακές συναλλαγές, την απαρέγκλιτη εφαρμογή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της ισότητας των φύλων που καταστρατηγούνται προκλητικά στο διεθνές πεδίο. Την ανέλιξη της δημοκρατίας και την αποδυνάμωση των αυταρχικών και φονταμενταλιστικών καθεστώτων. Το στοίχημα δεν είναι ενδοευρωπαϊκό. Εάν οι χώρες της Ευρώπης δεν αποκτήσουν παγκόσμιο πολιτικό βάρος, ενωμένες και ισχυρές που θα επιτρέψει να ασκήσουν μια εύλογη επιρροή στη πορεία της παγκόσμιας οικονομίας και στην προστασία του πλανήτη και του ανθρώπου, θα καταστήσουν την Ευρώπη υποτακτικό του "θείου ΣΑΜ" και των χρηματοπιστωτικών αγορών της Wall Street και του City σε μια δύσκολη περίοδο για την ανθρωπότητα. Αν αυτό δεν το επιδιώξει η Ευρώπη και δεν το προωθήσει η Ευρωπαϊκή Αριστερά τότε ποιός.