Πως μπορεί να βγει η Ευρώπη από την κρίση.

Η κρίση χρέους που προκλήθηκε στην Ευρώπη ήταν η κορυφή του παγόβουνου. Όταν ξέσπασε η χρηματοοικονομική κρίση στις ΗΠΑ το 2007, κανείς βεβαίως δεν μπορούσε να εκτιμήσει το βάθος της εμπλοκής των Ευρωπαϊκών τραπεζών, με την ασύδοτη δραστηριότητα του ανεξέλεγκτου τραπεζικού συστήματος των ΗΠΑ και των άλλων διεθνών τραπεζικών συστημάτων. Οι περισσότεροι στην Ευρώπη τότε, νόμιζαν ότι είχαν να αντιμετωπίσουν μόνο τις επιπτώσεις της χρηματοπιστωτικής κρίσης των ΗΠΑ. Δεν γνώριζαν ότι το ήμισυ των τοξικών τίτλων που εκδόθηκαν από τις Αμερικανικές τράπεζες είχε αγοραστεί από τράπεζες της Ευρώπης. Μόνο αυτό το στοιχείο είναι ικανό για να κατανοήσει κανείς το μέγεθος της ανικανότητας των ηγετών του ανεπτυγμένου κόσμου, αλλά και την ασύδοτη λειτουργία του παγκόσμιου τραπεζικού συστήματος. Ακόμη χειρότερα, η αντίδραση της ηγετικής ελίτ των Βρυξελλών που δεν γνώριζε, όπως αποδείχτηκε αργότερα, ότι οι ευρωπαϊκές τράπεζες ήταν περισσότερο ευάλωτες από τις αμερικανικές, διότι κατέφευγαν και ακόμα καταφεύγουν σε πηγές εκτός κεφαλαίου.






Αναλύοντας με λανθασμένους τρόπους το πρόβλημα της κρίσης χρέους.


 Όλοι θα θυμούνται τις εξωπραγματικές αναλύσεις περί της ειδικής περίπτωσης της Ελλάδας και των σπάταλων λαών του Νότου. Ακόμη και σήμερα που έχει επαρκώς αναλυθεί η κρίση χρέους και έχουν διαπιστωθεί οι δομικές αδυναμίες της ΟΝΕ, δεν λέγεται η αλήθεια το τι ακριβώς έγινε. Ότι οι μεγάλες τράπεζες της Ευρώπης ,Γερμανικές, Γαλλικές, Βρετανικές, Ιταλικές, είχαν τεράστια ανοίγματα από οφειλές δισεκατομμυρίων από τους Έλληνες, τους Ιρλανδούς, τους Πορτογάλους και τους Ισπανούς, απώλειες που συνεχίζουν να υπάρχουν μέχρι σήμερα. Αντιμετώπισαν το πρόβλημα της Ελλάδας σαν πρόβλημα ρευστότητας και με βάση τα κοντόφθαλμα συμφέροντά τους μεγιστοποίησαν τον κίνδυνο για μια ανεξέλεγκτη κατάσταση. Όπως επισήμανε εύστοχα ο πρώην Γερμανός υπουργός των εξωτερικών Γιόσκα Φίσσερ ένα πρόβλημα φερεγγυότητας και διαθρωτικής ανεπάρκειας ενός κράτους, της Ελλάδας, το διόγκωσαν, δίνοντας ακριβά δάνεια και μεθοδεύοντας απαράδεκτες καθυστερήσεις πριν από την αναγκαία λύση, μεγιστοποίησαν με αυτόν τον τρόπο τον κίνδυνο για ανεξέλεγκτη κατάσταση στην Ελλάδα, το βαρύ κόστος της οποίας πλήρωσε ο Ελληνικός λαός.

Το πρόβλημα της Ευρώπης
Η Ευρώπη έχει στην πραγματικότητα τρία μεγάλα διαρθρωτικά προβλήματα, συνδεδεμένα μεταξύ τους, καθένα από τα οποία εμπεριέχεται με συστημικό τρόπο σε κάθε περιοχή της Ένωσης. Το πρόβλημα του ελλείμματος το συνοδεύουν το τραπεζικό πρόβλημα στο σύνολό του και το χρόνιο πρόβλημα του αναπτυξιακού χάσματος της Ευρώπης μεταξύ Βορρά και Νότου. Για το πρόβλημα των τραπεζών, επέλεξαν την εκτίμηση ότι η χρηματοοικονομική κρίση αφορούσε μόνο τον αγγλοσαξονικό τραπεζικό σύστημα που ήταν προσδεμένο με τη κρίση του αμερικανικού χρηματοπιστωτικού συστήματος. Αγνοούσαν ότι είχε μολυνθεί ακόμα σοβαρότερα το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα. Για τα ελλείμματα δεν αντιλήφθηκαν ότι ήταν, και είναι, αποτέλεσμα της αρχιτεκτονικής ανεπάρκειας της ΟΝΕ αλλά ότι οφείλονταν στη μη εφαρμογή των εταιρικών συμφωνιών από τις χώρες του Νότου (σύμφωνο σταθερότητας). Δεν εκτιμήθηκε σοβαρά για λόγους κοντόφθαλμων συμφερόντων των Γερμανών η κρίση χρέους, που πίστευαν και πιστεύουν ακόμη, ότι με επί μέρους ρυθμίσεις δημοσιονομικής πειθαρχίας και ελέγχου των προϋπολογισμών των κρατών μελών θα αντιμετώπιζαν χωρίς κόστος το πρόβλημα. Το χάσμα ανταγωνιστικότητας μεταξύ Βορρά και Νότου δεν μπορούσε να αντιμετωπιστεί, σε συνθήκες κρίσης χρέους, με πολιτικές λιτότητας στις ελλειμματικές χώρες του Νότου, που εγκλωβίστηκαν σε συνθήκες ύφεσης, διόγκωσαν μέσω των ακριβών δανείων το χρέος και βυθίστηκαν σε μεγαλύτερο βάθος στην ύφεση. Αποτέλεσμα τα επιτόκια δανεισμού να αυξάνονται, η εκροή κεφαλαίων από τα δοκιμαζόμενα κράτη προς τον πλεονασματικό πυρήνα του ευρωπαϊκού συστήματος να καθιστούν τη χρηματοδότηση δυσκολότερη σε κάθε μια από τις πληττόμενες Χώρες σύροντας τελικώς όλη την Ένωση σε ακόμα υψηλότερα επιτόκια, νέες φάσεις ύφεσης με μεγαλύτερη διάρκεια και σε νέα υψηλότερα ελλείμματα. Το τρίτο πρόβλημα είναι βεβαίως η χαμηλή ανάπτυξη η οποία απειλεί να καταδικάσει όλη την Ε.Ε για περίοδο ίσως δεκαετίας με υψηλή ανεργία. Η ελάττωση του χρέους και η τραπεζική σταθεροποίηση δεν είναι από μόνες τους ικανές να οχυρώσουν τις οικονομίες χωρίς να υπάρχει ανάπτυξη εργασία, εμπόριο, παραγωγή αγαθών και υπηρεσιών. Σήμερα η ανεργία στην Ευρώπη έχει εκτιναχθεί στο 12% με την ανεργία των νέων να ξεπερνά το 25% κα να φθάνει στο 50%στην Ελλάδα και την Ισπανία.

Οι τρεις ανισορροπίες
Είναι φανερό ότι οι τρεις ανισορροπίες, ελλείμματα, χρηματοπιστωτική αστάθεια, και χαμηλή ανάπτυξη, είναι αλληλεξαρτώμενες και δεν επιτρέπουν για αυτό επί μέρους ρυθμίσεις. Απαιτούν μια συνδυασμένη στρατηγική η οποία θα στοχεύει στην ταυτόχρονη επίλυση και των τριών. Μια πανευρωπαϊκή στρατηγική είναι άλλωστε απαραίτητη επειδή το Ευρώ δημιουργήθηκε χωρίς καθόλου μηχανισμούς αποτροπής η επίλυσης κρίσεων και χωρίς συμφωνία ποιος θα διαχειριστεί τη χρηματοδότηση του κόστους μιας κρίσης. Η σημαντικότερη διαπίστωση, μετά την κρίση χρέους, είναι ότι στη φιλοσοφία του Ευρώ ήταν ανύπαρκτη  η δυνατότητα να επιτευχθεί βιώσιμη και διαρκής σύγκλιση ανάμεσα στα κράτη-μέλη. Το Ευρώ, δεν διαθέτει  μηχανισμό και  κανένα σχέδιο αποτροπής για  διαχείριση κρίσεων όταν μάλιστα η σύγκλιση των κρατών -μελών δεν μπορεί να υλοποιηθεί. Από τις πιο πάνω εκτιμήσεις μπορεί να εξαχθούν χρήσιμα συμπεράσματα. Η Ε.Ε για να ηρεμήσει τις αγορές όπως ακριβώς συνέβη με την απόφαση των G20 το 2009 για την παγκόσμια οικονομία, πρέπει να επεξεργαστεί και να προωθήσει τη λύση ευρωπαϊκών ομολόγων για την Ελλάδα, την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και την ανάληψη ανάληψη ευθύνης για το 60% του χρέους κάθε χώρας, ως μέρος μιας συντονισμένης δημοσιονομικής και νομισματικής πολιτικής, η οποία θα επιτρέπει όπως στις ΗΠΑ, δημοσιονομικές μεταφορές και πάνω από όλα αναπτυξιακή, φιλοεπενδυτικη προοπτική. Μόνο μια ολοκληρωμένη αναδιάρθρωση που θα αντιμετωπίζει αποφασιστικά τα ελλείμματα, τα προβλήματα του τραπεζικού συστήματος, και τη χαμηλή ανάπτυξη ταυτόχρονα, θα οδηγήσει την Ευρωζώνη στην έξοδο από την κρίση χρέους. Την λύση αυτή θα μπορέσει να την αποδεχτεί και η Γερμανία, μετά τις εκλογές του Σεπτεμβρίου. Αυτό επιβεβαιώνει άλλωστε και τη στροφή που πραγματοποίησε στην περίπτωση της Ελλάδας. Όταν κατάλαβε ότι η μέχρι πρότινος πολιτική της δεν εξυπηρετούσε ούτε τα δικά της συμφέροντα.