Τραγική ιστορία η διαχείριση του Εθνικού Ενεργειακού Συστήματος

Όλες οι παρεμβάσεις, οικονομικές θεσμικές, νομικές που επιχειρήθηκαν στο Εθνικό Διασυνδεδεμένο Ενεργειακό Σύστημα, από το ΠΑΣΟΚ και τη Ν.Δ μετά την ένταξη της χώρας στην Ευρωπαϊκή Κοινή Αγορά, όχι μόνο απέτυχαν παταγωδώς αλλά οδήγησαν το Ενεργειακό Σύστημα, «το καμάρι της χώρας» για μισό αιώνα στο χείλος του γκρεμού.

Στην ασύλληπτη, ως προς την έκταση των στρεβλώσεων και των αλλοιώσεων, πορεία καταστροφής  του Ενεργειακού Συστήματος, παρέσυραν προς τον όλεθρο και τη ΔΕΗ τη «μεγαλύτερη και ανθηρότερη δημόσια επιχείρηση της χώρας», που όταν το Ελληνικό Κράτος παρέπαιε τις δεκαετίες 70-80, η ΔΕΗ πέραν του κοινωφελούς έργου της του εξηλεκτρισμού της χώρας,  αποτελούσε τον πιο αξιόπιστο δανειστή της χωράς,  προκειμένου να καλύψει την άσκηση του προσφιλούς «σπορ» του εξωτερικού δανεισμού, με το οποίο επιβίωνε το Ελληνικό κράτος της Δεξιάς.

Οι υπερφίαλες και καταστροφικές  τομές που επιχειρήθηκαν στο Ενεργειακό Σύστημα ήταν:

Ι. Το 1999 η προσπάθεια «απελευθέρωσης» της ανύπαρκτης μέχρι τότε αγοράς ενέργειας, στη βάση των  πειραματισμών και των παρεμβάσεων που πραγματοποιούσε εκείνη την εποχή η Ε.Ε σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, στην υπαρκτήj ευρωπαϊκή ενεργειακή αγορά.

Προφανώς η Ε.Ε προσέγγισε με σοβαρότητα και προσεκτικά βήματα το ζήτημα όχι μόνο επειδή έβλεπε  απέναντι της, να κινούνται τεράστια επιχειρηματικά συμφέροντα, όπως οι  μεγάλοι και ολοκληρωμένοι δημόσιοι και ιδιωτικοί ενεργειακοί κολοσσοί π.χ. η Γαλλική EDF και Γερμανική RWE. Τελικά επέτυχε: 
-Να οικοδομηθεί ένα παραμορφωμένο και σπάταλο  μόρφωμα αγοράς ενέργειας που μέχρι σήμερα δεν αποδίδει, ούτε διαφαίνεται η βελτίωσή του με βάση και τα εκρηκτικά προβλήματα που φέρνει η ενεργειακή κρίση (Ενεργειακή εξάρτηση, Ασφάλεια του εφοδιασμού, Αύξηση των τιμών των ορυκτών καυσίμων) και που στην Ελλάδα πήρε εκτρωματική μορφή. 

-Τα τιμολόγια παροχής ρεύματος και ΦΑ προς τους καταναλωτές θα συνεχίζουν να αυξάνονται ανεξάρτητα από τις τιμές των καυσίμων, σύμφωνα με επίσημες ανακοινώσεις μέχρι το 2030

- Η συγκέντρωση στον τομέα ενέργειας σε όλη την Ευρώπη είναι επικίνδυνα μεγάλη (Θυμίζει Τραπεζικό Σύστημα)

- Η αποδιάρθρωση των μικρότερων δημόσιων επιχειρήσεων που μεθοδεύεται για πολλά χρόνια στις χώρες της Ένωσης, έχει προκαλέσει νέες στρεβλώσεις και πρόσθετες παρενέργειες. Στο Ηνωμένο Βασίλειο για παράδειγμα, διαμαρτύρονται διότι έχουν εκποιηθεί όλες σχεδόν οι δημόσιες επιχειρήσεις στους τομείς της ενέργειας και των τηλεπικοινωνιών στις μεγάλες Γαλλικές και Γερμανικές επιχειρήσεις

Όλες αυτές οι απορρυθμίσεις, πραγματοποιήθηκαν στο Εθνικό Ενεργειακό Σύστημα της Ελλάδας  με τρόπο ανορθολογικό και εκτρωματικό και προκάλεσαν βαρύτατες οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις στην Εθνική Οικονομία και το κοινωνικό σύνολο.

ΙΙ. Η προσπάθεια μετά το 2006 βελτίωσης του  μίγματος του «ενεργειακού καυσίμου». Η διείσδυση του Φυσικού Αερίου έγινε με αποσπασματικό και σπάταλο τρόπο. Χρησιμοποιήθηκε κυρίως στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας με αποτέλεσμα να αυξήσει την εξάρτηση της χώρας από τα ορυκτά καύσιμα, να μειώσει την ασφάλεια του εφοδιασμού και  να αυξήσει το κόστος παραγωγής ηλεκτρενέργειας, αντί να διοχετευθεί στην οικιακή και δευτερογενή κατανάλωση με άμεση καύση ώστε να  εξασφαλίζει τη μεγίστη απόδοση και να μειώσει το κόστος της ενέργειας. Σοβαρές οικονομικές ζημιές επιφορτίστηκε και η ΔΕΗ λόγω της σκανδαλώδους επιδότησης που καθιερώθηκε υπέρ του ΦΑ στην χονδρεμπορική αγορα ηλεκτρενέργειας. Ανάλογο πρόβλημα που έχει οξύνει τη βιωσιμότητα του ενεργειακού συστήματος είναι η ανορθολογική αξιοποίηση των εγχώριων πόρων και κυρίως η διείσδυση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Τα αποτελέσματα είναι οικτρά και παραμορφωτικά. Οι ΑΠΕ χρησιμοποιήθηκαν ως νέο ελντοράντο για κερδοσκοπία και συναλλαγή.

ΙΙΙ. Τρίτη μεγάλη τομή, η αποκρατικοποίηση της ΔΕΗ η οποία σήμερα αποτελεί την κορυφή του παγόβουνου. Αύριο μετά την διάλυσή της, το πλήγμα που θα δεχτεί η εθνική οικονομία και μάλιστα σε περίοδο προσπαθειών αναζήτησης διεξόδου από την βαθιά ύφεση που έχει βυθιστεί θα είναι βαρύτατο. Με την καταστροφική προοπτική που προετοιμάζει η κυβέρνηση θα κυριαρχήσει ο περιβόητος ανταγωνισμός του κέρδους σε ένα ευαίσθητο  κοινωνικό αγαθό με αποτέλεσμα να μην υπάρξει η απαραίτητη ενεργειακή υποδομή, για να συμβάλλει στην διέξοδο από την κρίση. Η Ενέργεια θα εγκαταλειφθεί στα χέρια των κερδοσκόπων ιδιωτών παραγωγών, όπως ήδη έχει διαφανή, στις ορέξεις των παντός είδους μεταπρατών και των μικροαπατεώνων που ήδη έχουν κάνει την εμφάνισή τους στην ηλεκτρενεργειακή αγορά.

Με τις τρεις αυτές καταστροφικές τομές η χώρα θα μείνει έρμαιο των διαθέσεων των ευρωπαϊκών κέντρων ενεργειακής ισχύος που θα εξουσιάζουν και θα ελέγχουν  με τις νέες δομές που προωθούνται συνολικά τον ευρωπαϊκό ενεργειακό τομέα.

IV. Είναι προφανές ότι και η νέα τέταρτη «προσπάθεια» που αναπτύσσεται προσφάτως στον τομέα της έρευνας των υδρογονανθράκων, ανοίγει με τον ίδιο μαξιμαλιστικό, εξαρτημένο και ανεδαφικό τρόπο που πραγματοποιηθήκαν και οι προηγούμενες τομές. Παρεμβαίνει αρχικά το δημόσιο, προετοιμάζει τις υποδομές, καταβάλλει το κόστος και στη συνέχεια διεισδύουν άνετα τα ιδιωτικά συμφέροντα για να καρπωθούν τις όποιες δυνατότητες κέρδους διανοίγονται, χωρίς να υπολογίζουν τις ανάγκες, την οικονομική επιβάρυνση της χώρας, την περιβαλλοντική προστασία και το ενδεχόμενο κόστος ή όφελος του ελληνικού λαού.

Τι μπορούσε να γίνει στην Ελλάδα.

Στο πλαίσιο των υπερφίαλων και αλλοπρόσαλλων ενεργειακών σχεδίων στον σημαντικότερο τομέα υποδομής που είναι η ενέργεια, δεν έγιναν δυστυχώς ορθολογικού χαρακτήρα παρεμβάσεις που θα μπορούσαν να έχουν επιλύσει το ενεργειακό πρόβλημα μιας χώρας σαν την Ελλάδα, που από πλευράς αναγκών έχει τις μικρότερες ανάγκες από τις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες και τα σημαντικότερα συγκριτικά πλεονεκτήματα στον ενεργειακό τομέα. Ο λόγος που προωθήθηκαν στρεβλώσεις και αδιέξοδες επιλογές, οφείλονταν κυρίως στη σπουδή των κυρίαρχων πολιτικών δυνάμεων να προωθήσουν τη, χωρίς σημαντικό επενδυτικό κόστος,  διείσδυση του ιδιωτικού κεφαλαίου στον τομέα της ενέργειας. Έτσι:

√ Δεν αντιμετωπίστηκε το μείζον πρόβλημα της εξοικονόμησης και της αποδοτικότητας  της ενέργειας. Η Ελλάδα με τις μικρότερες ενεργειακές ανάγκες και με πλούσιες εγχώριες ενεργειακές  πηγές, είναι η πιο εξαρτημένη χώρα από τα ορυκτά καύσιμα η πιο σπάταλη ευρωπαϊκή χώρα, στην ηλεκτρική ενέργεια, στις μεταφορές και στη θέρμανση-ψύξη, η πιο ρυπογόνα χώρα της ευρωζώνης.

√ Δεν βελτιώθηκε σοβαρά το πρόβλημα των μεταφορών (Οδικών, ακτοπλοϊκών και εναέριων). Αντί το θέμα αυτό να προσεγγιστεί στα μέτρα της έκτασης και της ιδιαίτερης μορφολογικής κατάστασης (εκτεταμένη νησιωτική περιοχή), προκρίθηκαν φαραωνικά έργα τύπου «Ελευθέριος Βενιζέλος» για την πρόσκαιρη εξυπηρέτηση των Ολυμπιακών Αγώνων, αντί σύγχρονων μέσων μαζικής μεταφοράς (Υπερταχύτατα τραίνα), προκρίθηκαν οι οδικές μεταφορές, με αποτέλεσμα καθημερινά στην άσφαλτο, να θρηνούμε θύματα  και να σπαταλάμε πετρέλαιο. Αναπτύχθηκαν δαπανηρές επιδοτούμενες και κακής ποιότητας ακτοπλοϊκές μεταφορές αντί των σύγχρονων, οικονομικότερων και ευέλικτων εναέριων(υδροπλάνα) και ακτοπλοϊκών συγκοινωνιών σε μια χώρα μικρών και πολλών σε πλήθος αποστάσεων

√ Δεν καλύφθηκε εγκαίρως, παρά την ύπαρξη του αναγκαίου θεσμικού πλαισίου η θερμομόνωση των κτιριακών κατασκευών. Με αποτέλεσμα η Ελλάδα να είναι η πιο σπάταλη ευρωπαϊκή χώρα σε θέρμανση και ψύξη.

√ Με βάση το στρεβλό καταναλωτικό μοντέλο, που ανεχθήκαμε σαν χώρα, ευνοήσαμε με απαράδεκτη πολιτισμικά και περιβαλλοντικά πρακτική το πολυτελές και ενεργοβόρο  Ι.Χ αυτοκίνητο με την «κοινωνική καταξίωση» και επιτυχία που προβάλλει και διευκολύναμε τη φορολογική και συναλλαγματική σπατάλη πολύτιμων οικονομικών πόρων.

Προτιμήσαμε τις «Νταλίκες» για τις βαριές μεταφορές αντί των Μέσων Σταθερής Τροχιάς (Σιδηρόδρομος)

√ Εγκαταλείψαμε το  οικονομικό μοντέλο παραγωγής που οδηγούσε με «εθνικό πρωταθλητή» το δημόσιο τομέα τη χώρα  στην ανάπτυξη για λόγους ιστορικούς πολιτισμικούς οικονομικούς για πολλές δεκαετίες. Έναν εύρωστο και παραγωγικό, δημόσιο τομέα που παρά τις αδυναμίες του και τις ελλείψεις του που τον φόρτωναν οι εκάστοτε κρατούντες, συνέχιζε να αποδίδει. Αιχμή αυτού του τομέα ήταν η ΔΕΗ.

Σε μια περίοδο που τα πάντα ανατρέπονται και αλλάζουν και οι αιχμές παρέμβασης επικεντρώνονται στην κοινωνική  προστασία, στο περιβάλλον και στην ενέργεια, η ανάγκη της ύπαρξης μιας ολοκληρωμένης, αποδοτικής και κοινωνικά ελεγχόμενης Δημόσιας Επιχείρησης Ηλεκτρισμού παραμένει αναντικατάστατη.

Σε μια περίοδο βαθιάς κρίσης σαν τη σημερινή  ένας σύγχρονος παραγωγικός και κοινωνικά ελεγχόμενος δημόσιος τομέας θα μπορούσε δίπλα σε έναν καινοτόμο και ανταγωνιστικό ιδιωτικό τομέα, του οποίου η δραστηριότητα δεν αποκλείεται, να επιτύχουν σε συνδυασμό με τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της χώρας, μια βιώσιμη αναπτυξιακή πορεία με επίδικα τον άνθρωπο και το περιβάλλον και τη φτηνή, καθαρή και ανανεώσιμη ενέργεια και όχι το κέρδος και τη διάλυση της χώρας.