Θολώνουν το τοπίο σχετικά με τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας

 

Εισαγωγή

 Η συμβατική μορφή μεγέθυνσης των οικονομιών, η παραδοσιακή κάθετη και συγκεντρωτική βιομηχανική οργάνωση, η απουσία οργανωμένης παρέμβασης για την προστασία του  περιβάλλοντος και το επερχόμενο τέλος των ορυκτών καυσίμων, επηρεάζονται σημαντικά από τις εξελίξεις στο οικονομικό περιβαλλοντικό και ενεργειακό τομέα.

Ειδικότερα στην ενέργεια και με αφορμή την κρίση δρομολογούνται σε διεθνές και ευρωπαϊκό επίπεδο επιλογές που, αντικαθιστούν σταδιακά, μορφές διάρθρωσης της κοινωνίας, μετακινούν δομές  από την ιεραρχική και συγκεντρωτική μορφή της παραγωγικής ισχύος σε οριζόντια κατανεμημένη διάρθρωση, επαναφέρουν  στο προσκήνιο νέες εναλλακτικές μορφές ενέργειας, αναζητούν καινούργιες μορφές  οργάνωσης και ανάπτυξης των κοινωνιών.

Τρόικα και ιδιωτικοποιήσεις

Από το τέλος του προηγούμενου αιώνα η Ε.Ε έθεσε στόχους αλλαγής των αναπτυξιακών προτύπων των κοινωνιών της Ευρώπης με χαμηλές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακος και νέου τύπου αειφόρα  ενεργειακά και αναπτυξιακά πρότυπα, προκειμένου η Ευρώπη να καταστεί η πιο βιώσιμη και σφριγηλή  οικονομία του πλανήτη. Οι στόχοι αυτοί στον ενεργειακό τομέα, εξειδικεύτηκαν σύμφωνα με την οδηγία 2009/28/ΕΚ περί ανάπτυξης των ΑΠΕ.

Στην Ελλάδα η κυβέρνηση της τρόικας και οι παλαιότερες του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ με πρόσχημα την κλιματική αλλαγή και με πρότυπο ανάπτυξης αυτό που προωθούν οι αγορές, διαμόρφωσαν, μέσα σε μία δεκαετία, ένα νεοφιλελεύθερης έμπνευσης θεσμικό πλαίσιο για «την υποστήριξη» των ΑΠΕ (ν. 2773/1999, 3468/2006 και 3851/2010, ΙΙΙ μνημόνιο, ΥΑΠΕ Φ1/2302/16934).

Το θεσμικό αυτό έκτρωμα ευνοεί προκλητικά, την ασύμφορη οικονομικά, τεχνολογικά, περιβαλλοντικά και χωροταξικά διείσδυση των Βιομηχανικών Εγκαταστάσεων ΑΠΕ (ΒΑΠΕ). Παράλληλα επιβάλλει εκβιαστικά, μέσω της διαδικασίας Fast Track και των έργων μεγάλης κλίμακας, τον μονοπωλιακό έλεγχο της παραγωγής ΑΠΕ στα χέρια μερικών πολυεθνικών ενεργειακών ομίλων στον ευαίσθητο και ελπιδοφόρο τομέα των ΑΠΕ, ομίλων  που είναι περίπου οι ίδιες που  ελέγχουν την ιδιωτική συμβατική ενεργειακή παραγωγή στη χώρα μας.

 Η ισχύς των δανειοδοτηθέντων και υπό αδειοδότηση συστοιχιών αιολικών  και Φ/Β πάρκων καλύπτουν σήμερα στην Ελλάδα, σε συνθήκες δραστικής μείωσης της ενεργειακής ζήτηση, δύο φορές το σύνολο της εγκαταστημένης συμβατικής ενεργειακής ισχύος.   

Δύο πρόσφατα παραδείγματα επιχειρούμενης διείσδυσης πολυεθνικών ενεργειακών συμφερόντων στις ΑΠΕ (μεγάλων πάρκων ανεμογεννητριών και τεράστιας κλίμακας φωτοβολταϊκών) είναι το αιολικό πάρκο  της κοινοπραξίας Ρόκα-Iberdrola στα νησιά  του Αιγαίου και το πρόγραμμα Φ/Β Helios στο λεκανοπέδιο της Κοζάνης.

Οι φαραωνικές τεχνολογικές παρεμβάσεις στις ΑΠΕ, είναι ασύμβατες με την  κλίμακα και το δίκτυο διανομής ηλεκτρικού ρεύματος της χώρας και για αυτό συναντούν ισχυρές αντιστάσεις από πολιτικές και οικολογικές συλλογικότητες, για σοβαρές οικονομικές, περιβαλλοντικές και χωροταξικές υπερβάσεις σε βάρος του δημόσιου και κοινωνικού συμφέροντος.  

Αντιθέτως, μέσα από το ρευστό και  δαιδαλώδες νομικό πλέγμα, εμποδίζεται προκλητικά  η ανάπτυξη της συνεταιριστικής παραγωγής και των μικρών ατομικών παραγωγών ΑΠΕ, προκειμένου οι ΑΠΕ να συμβάλλουν στην πολυπόθητη ανάπτυξη με  την οριζόντια αποκεντρωμένη και κατανεμημένη ήπια ανάπτυξή τους.

Φιλική προς το περιβάλλον και την κοινωνία ανάπτυξη των ΑΠΕ

Ταυτόχρονα επιχειρούν να εμποδίσουν την ορθολογική και οικονομική βελτίωση του ενεργειακού μίγματος της χώρας και την παράλληλη επίτευξη των στόχων της ισχύουσας νομοθεσίας και των εθνικών δεσμεύσεων μας, σύμφωνα με την κοινοτική οδηγία 2009/28/ΕΚ, (20-20-20), για την αύξηση της διείσδυσης των ΑΠΕ και της ενεργειακής απόδοσης κατά 20% και τη μείωση των εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακα κατά 20% και αύξηση της συμμετοχής των βιοκαυσίμων κατά 5% στις μεταφορές, διευκολύνοντας έτσι την μεγέθυνση των σημερινών ιδιωτικών συμβατικών κάθετων και συγκεντρωτικών μοντέλων ενεργειακής παραγωγής που λυμαίνονται τον ελληνικό ενεργειακό τομέα καταστρέφοντας και ρυπαίνοντας το περιβάλλον και  την κοινωνία χωρίς να διασφαλίζουν την ασφάλεια του εφοδιασμού.

 Αρνητικό δείγμα σε βάρος της  διάδοσης των ΑΠΕ στους μικρούς καταναλωτές, αποτελεί  η πρόσφατη αιφνίδια και αυθαίρετη αθέτηση από τη ΔΕΗ, της μέχρι σήμερα ισχύουσας τιμής αγοράς της πλεονάζουσας  ηλεκτρικής ενέργειας που θα παράγουν οι  καταναλωτές στα σπίτια τους με εγκαταστάσεις ΑΠΕ, προκειμένου να εμποδίσουν την ανάπτυξη τους προς όφελος της άνετης διείσδυσης των μεγάλων ιδιωτικών συμφερόντων και στον τομέα των ΑΠΕ.  

Η δραστική μείωση της τιμής αγοράς εκθέτει τους απλούς παραγωγούς/καταναλωτές σε νέα  απρόσμενη επιβάρυνση επί των δανειακών υποχρεώσεων τους  που δαπανήθηκαν για την κατασκευή των εγκαταστάσεων, στο όνομα του  μύθου της «πράσινης ενέργειας». Ενέργεια πού ήδη καταγγέλλουν οι καταναλωτικές οργανώσεις, όπως η ΕΚΠΟΙΖΩ.

Το δικό μας όραμα για τις ΑΠΕ

Η χώρα μας όπως και όλη η Ευρώπη οφείλει να επεξεργαστεί και να διαμορφώσει το ενεργειακό της μέλλον με βάση τις εναλλακτικές πηγές ενέργειας για καθαρή και φτηνή ενέργεια από τις ΑΠΕ.

Το κρίσιμο ερώτημα είναι με ποιους μεθόδους θα συλλέγονται η ηλιακή, η αιολική, η υδροηλεκτρική, η γεωθερμική και η βιοενέργεια. Η τάση να κατασκευάζονται τεράστια ηλιακά και αιολικά πάρκα με την ίδια παρωχημένη λογική του προηγούμενου αιώνα που βασίζονταν στις προηγούμενες εμπειρίες του μεγάλου επιχειρηματικού κεφαλαίου με τα ορυκτά καύσιμα είναι βαθιά λαθεμένη, αφού οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι διαλείπουσες και κατανεμημένες παντού σε διαφορετική αναλογία και συχνότητα για αυτό  δεν μπορούν να συγκεντρωθούν με τις ίδιες ξεπερασμένες συγκεντρωτικές μεθόδους, αντίθετα αποδίδουν τη μεγίστη απόδοση με  την αποκεντρωμένη   και την κατανεμημένη οριζόντια ανάπτυξη τους  εκεί που παράγονται.

Είναι γνωστό ότι στην Ευρώπη των 27 και στη χώρα μας, υπάρχουν εκατομμύρια κτήρια που το καθένα από αυτά αποτελεί ένα εν  δυνάμει μικρό παραγωγό ενέργειας από ΑΠΕ. Οι στέγες και οι ταράτσες  των κτηρίων μπορούν να παράγουν ηλιακή ενέργεια, οι τοίχοι και οι αυλές αιολική, η επιφάνεια κάτω από τα θεμέλια γεωθερμική ενέργεια, οι υπαρκτές γεωφυσικές δυνατότητες ανάπτυξης των μικρών υδροηλεκτρικών έργων.

Τα εκατοντάδες ελληνικά νησιά με το συνδυασμό, της ήδη  υπάρχουσας συμβατικής ενεργειακής υποδομής τους, της ήπιας ανάπτυξης των ΑΠΕ και τα έξυπνα δίκτυα διανομής,  μπορούν να εξελιχθούν σε κέντρα επαρκούς και καθαρής παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας χωρίς όχληση του περιβάλλοντος, των κοινωνιών και των τουριστικών δραστηριοτήτων τους, να καλύψουν πλήρως και με επάρκεια  τις ανάγκες τους, σε ενέργεια, στη θέρμανση και την ψύξη, στην παραγωγή νερού με αφαλάτωση, στις μεταφορές με βιοκαύσιμα και να μετατραπούν εύκολα και με σχετικά μικρό κόστος  σε επίγειους περιβαλλοντικούς παραδείσους.

Η μετατροπή άλλωστε του μεγαλύτερου μέρους των εκατομμυρίων  κτιρίων (οικιακής, εμπορικής, και βιοτεχνικής χρήσης) σε μικρούς ηλεκτροπαραγωγικούς σταθμούς μέσα στις επόμενες δύο με τρεις δεκαετίες, θα πυροδοτήσει μια οικοδομική δραστηριότητα δημιουργώντας χιλιάδες νέες επιχειρήσεις και εκατομμύρια νέες θέσεις εργασίας λειτουργώντας τελικώς ως ένας οικονομικός πολλαπλασιαστής που θα έχει αντίκτυπο σε όλες τις υπόλοιπες βιοτεχνικές και βιομηχανικές δραστηριότητες.

ΟΙ μετατροπές των κτιρίων σε μικρούς σταθμούς παραγωγής μπορούν να διευκολυνθούν με προγράμματα και ατομικά χαμηλότοκα δάνεια σε επιχειρήσεις και ιδιόκτητες ακινήτων, που θα εγκαθιστούν ΑΠΕ στα κτίρια τους. Χάρη στην εξοικονόμηση ενέργειας τα έξυπνα δίκτυα και τους έξυπνους μετρητές, από την ίδια παραγωγή τους θα υπηρετηθούν άνετα τα δάνεια και με βάση την ισχύουσα νομοθεσία που δεν πρέπει να αλλάξει για τους μικρούς παραγωγούς ισχύος μέχρι 50 KW, θα μπορούν να καλύψουν άνετα και τις ανάγκες τους σε ηλεκτρική ενέργεια με πολύ χαμηλό έως μηδαμινό για το μέλλον κόστος μετά την εξυπηρέτηση των δανείων.

Το ελπιδοφόρο αυτό έργο μπορεί να το φέρει σε πέρας άνετα η ΔΕΗ, ως ο απαραίτητος εθνικός πρωταθλητής, όπως άλλωστε επέτυχε στο παρελθόν  τον εξηλεκτρισμό της υπαίθρου. Για αυτούς τους λόγους η ΔΕΗ  δεν πρέπει να διαμελιστεί και να εκποιηθεί. Θα πρέπει να παραμείνει δημόσια και καθετοποιημένη, προκειμένου να φέρει σε πέρας το ελπιδοφόρο και μεγαλόπνοο αυτό έργο που θα είναι προς όφελος του δημόσιου συμφέροντος, της προστασίας του περιβάλλοντος και του ελληνικού λαού στο σύνολό του, ενώ θα ανοίξει με αξιόπιστους όρους θετική διέξοδο από την κρίση